4.Haziran 1920-ŐRVIDÉK, BUGÜNÜN AVUSTURYA BURGENLAND’I

4 Haziran 1920'de Macar heyeti tarafından itiraz altında imzalanan Trianon "Barış Diktesi" ile Macaristan, tarihi Macaristan Krallığı topraklarının üçte ikisinin komşu veya halef devletlere verilmesini kabul etmek zorunda kaldı. Yeni baskısını Macar ulusu için oldukça acı verici olan bu olaya ayıran UNGARNREAL portalı, 101 yıldır çoğunluğa değil de -kasıtsız olarak- azınlığa ait olanların sözlerini söylemelerine izin veriyor.

UNGARNREAL’de Almanca yayınlanan haber dikkat çekti.

Yeni Vatan Gazetesi olarak Türkçe dilinde toparladık.

Istvan Heinrich

Trianon Barış Diktesi, 4 Haziran 1920’de Macar heyeti tarafından itiraz altında imzalandı. Macaristan, tarihi Macaristan Krallığı topraklarının üçte ikisinin komşu veya halef devletlere verilmesini kabul etmek zorunda kaldı. Macar heyeti sözleşmeyi- itirazla- 4 Haziran 1920’de imzaladı. Karşı taraf adına imza atan ülkeler; Büyük Britanya, Fransa, İtalya, Japonya, Belçika, Tayland, Yunanistan, Nikaragua, Panama, Polonya, Portekiz, Romanya, yeni kurulan Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı ve yeni devlet olan Çekoslovakya idi.

Şu anki baskısını Macar ulusu için oldukça acı verici olan bu olaya ayıran UNGARNREAL portalı, 101 yıldır çoğunluğa değil de -kasıtsız olarak- azınlığa ait olanların sözlerini söylemelerine izin veriyor.

Ulusal Park ve Dünya Mirası Neusiedl Gölü’nde (Fertő-tó) alçaktan uçan leyleklerin görülebildiği bu güzel arazi, Haydn Kilisesi ve Esterházy Şatosu- aynı zamanda Türk kuleleri, şövalye kaleleri, kırsal sakinlerin ve turistlerin hevesli olduğu her şeyin bulunduğu bölgenin adı bugün artık Őrvidék değil Burgenland. Trianon Diktesi’nin tuhaf ya da daha çok üzücü bir özelliği, savaşı kaybeden Avusturya’ya bile Macaristan’dan hatırı sayılır bir toprak parçası verilmesidir.

 

Avusturyalı komşularımızın birçoğunun sevinçle bahsettiği, yüz yıldır onların ülkesi olan bu bölgeler, asırlardır Macar sınır bekçilerinin, sınır gözlemcilerinin ve sınır muhafızlarının alanıydı. Sonu „wart” ile biten bugünkü bölge isimleri bunu kanıtlıyor. Oberwart/Felsőőr, Unterwart/Alsóőr, Siget in der Wart/Őrsziget, „Grenzwarte“nin yerleşim alanlarını ifade ederken, Oberschützen/Felsőlövő, Unterschützen/Alsólövő gibi yer isimleri sınır muhafızlarının yaşadığı bölgeyi işaret ediyor. Sınır muhafız yerleşimleri yüzyıllarca dayanabildi ve bölge sakinleri 1848’e kadar kraliyet ayrıcalıklarından yararlandı.

19. ve 20. yüzyıllardaki ekonomik gelişme, yükselen bir burjuvazinin ortaya çıkmasına neden oldu. Bunlar ağırlıklı olarak Macarlardı. 1867’deki eşitlenme, Macarların sayısında bir artışa yol açtı. Geleneksel Macarca konuşan Oberpullendorf/Felsöpulya, Mitterpullendorf/Középpulya, Oberwart/Felsőőr, Siget in der Wart/Őrsziget ve Unterwart/Alsóőr belediyelerine ek olarak, Bruckneudorf/Királyhida ve Güssing/Németúr belediyeleri de Macar nüfusunun çok yüksek oranlarına sahipti (özellikle nüfusun %50’sinden fazlası).

Trianon Diktesi’nin sonuçları her şeyi alt üst etti. Değişiklikler, birçok Macar yetkilisinin ve ordusunun yeni Avusturya devletini terk etmesine yol açtı. En azından eyalette hâlâ yeterince Macarca veya karma dil okulları vardı. Aydınlar arasında Macar kültürünü benimsemek kesinlikle iyi bir yoldu.

Macar kültürünün bu şekilde tanınması tesadüfi değildi. Macar hanedanı, özellikle Esterhàzy ailesinden olanlar, 350 yıl önce Burgenland’a sanat ve kültürü getirdiler. Girişimci aile, 21. yüzyılda da bölgesel kültürel yaşamı desteklemeye devam ediyor. Esterházys olmadan Burgenland’da hiçbir şey çalışmıyor gibi görünüyor. Eisenstadt/Kismarton’daki Esterházy Şatosu ve Forchtenstein/Fraknó ve Lockenhaus/Léka kaleleri, yalnızca ülkenin geçmişini değil aynı zamanda bugününü de aktif olarak şekillendiren eski soylu ailenin mülklerinden sadece birkaçıdır.

Fürstenhaus (Hanedan) ile ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olan Josef Haydn, Orkestra Şefi olarak 30 yıl boyunca eserlerinin çoğunu soylu işvereni için besteledi. Mozart, Viyana’da maddi destekçisi Kont Johann Esterházy’e birçok kez konser verdi. Ayrıca tesadüfen Burgenland’dan gelen Franz Liszt’in kariyeri de Eisenstadt Kalesi’nde başladı. Orada 1819’da dokuz yaşındayken virtüöz piyano çalarak küçük bir grup sanatseveri kendisine hayran bıraktı.

Günümüze dönersek; Avusturya’daki arkadaşlarım ve tanıdıklarım, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkan sonraki devletlerdeki Macar hemşerilerime kıyasla, özellikle maddi refahları açısından diğer batı ülkelerindekilere benzer avantajlara sahiptir.

Ama bazen düşünüyorum; durumun böyle olup olmadığını, çok sayıda insanın nispeten hızlı bir şekilde asimile edilip edilmediğini ve merak ediyorum; iki ya da üç kuşak sonra onların torunları, gevezelik eden bir sohbette kökenlerinden yalnızca bir merak olarak mı bahsedecek?

 

Yazar, Prof.Dr. Istvan Heinrich, Emekli Tarım Ekonomisti, Őrvidék, Das Heutige Burgenland, UNGARNREAL, 4 Haziran 2021

İlgili link: https://ungarnreal.de/orvidek-das-heutige-burgenland/

 

 

 

Relevante Artikel

Back to top button
Cookie Consent mit Real Cookie Banner