Almanya eyalet seçimleri: Savaş sonrası Alman tarihinde bir dönüm noktası

Thüringen/Saksonya. Almanya’nın aşırı sağcı AfD Partisi, Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde tarihi başarılar elde etti. Yine de diğerlerinin iktidara gelmesi muhtemel. Çünkü Doğu Almanya’daki yeni güç faktörü artık Sahra Wagenknecht ittifakı.

Björn Höcke sinirlenmişti. “Lütfen beni damgalamayı bırakın,” diyerek televizyon sunucusuna çıkıştı. Az önce canlı yayında AfD’yi seçimin galibi olarak takdim etmiş ve Anayasayı Koruma Dairesi’nin 52 yaşındaki Höcke’yi aşırı sağcı olarak listelediğinden bahsetmişti. Höcke, “Biz Thüringen’de bir numaralı partiyiz,” diye ekledi. “Seçmenlerin üçte birini aşırı sağcı olarak etiketleyemezsiniz.”

Die Presse’nin verdiği habere göre, hem Saksonya hem de Thüringen’deki eyalet seçimlerinde yüzde 30’dan fazla oy: AfD on bir yıllık tarihinin en büyük başarısını kutluyor. Almanya’da savaş sonrası dönemde ilk kez sağcı -hatta yetkililere göre aşırı sağcı- bir parti Pazar günü Thüringen eyaletinde birinci parti oldu. Hem de yüzde birkaç puanlık bir farkla.

Saksonya’da ise, tahminler Pazartesi günü beklenen nihai sonuçlardan önemli bir sapma göstermezse, CDU’nun ardından çok az bir farkla ikinci olması muhtemel. Bu, uzun zamandır siyasetin birçok krize rağmen merkezden şekillenmeye devam edeceğinin ve küresel sağa kayışın bunu etkilemeyeceğinin varsayıldığı bir ülkede bir dönüm noktasıdır.

“Aptal güvenlik duvarı davranışı”

İlk tahminlerden kısa bir süre sonra mikrofon uzatılan tüm AfD’li siyasetçiler hükümete hazır olduklarını söyledi. Muhtemelen de öyle kalacak: Diğer tüm partiler Thüringen ve Saksonya’daki sağcı partilerle koalisyonu dışlıyor.

“Bu aptal güvenlik duvarı davranışı sona ermeli” diyen Höcke, CDU’nun kullandığı sağda atlanmaması gereken bir güvenlik duvarı olduğu metaforuna öfkelendi. Bu da artık iki federal eyaletteki oyların yaklaşık üçte birinin iktidar dağılımında göz ardı edileceği anlamına geliyor. Geriye, kilit bir role sahip olan CDU için karmaşık bir durum kalıyor: ancak solcu, çok solcu ya da en solcu partilerden biri tarafından kurulan henüz öngörülemeyen yepyeni bir parti ile hükümet kurabilir.

Thüringen’de CDU’nun önünde sadece Sol Parti, SPD ve yeni kurulan Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) var. Liberaller gibi Yeşiller de eyalet parlamentosundan atıldı. FDP Saksonya’da başarılı olamadı. Yeşiller yüzde beş barajının biraz üzerinde kalabilir. Ancak Saksonya Başbakanı Michael Kretschmer (CDU), eyaletteki kötü havadan önceki hükümet ortağının sorumlu olduğunu düşündüğü için onlarla konuşmak istemiyor.

Doğu’nun yönetilemez hale gelmesinden korkuyor. CDU’nun beş yıl önce bir parti konferansında AfD’nin yanı sıra Sol Parti ile asla hükümet etmeme yönünde bağlayıcı bir karar almış olması da yerinde.

“Tarihte eşi benzeri görülmemiş”

Bu da en azından Thüringen’de, ama muhtemelen Saksonya’da da BSW ile görüşmeler yapmak zorunda kalacağı anlamına geliyor. Liderliğini, bir zamanlar Sol Parti’nin en sol kanadı olan Komünist Platform’un üyesi olan Sahra Wagenknecht yapıyor. Başka bir deyişle, idealleri olan bir hareket; CDU’nun parti konferansında Die Linke ile ilgili kararı almasının nedeni de bu.

Sahra Wagenknecht, seçim gecesi Thüringen eyaletinin Erfurt kentinde toplanan ve alkış tutan parti üyelerinden oluşan kalabalığa “Bu Alman tarihinde daha önce hiç yaşanmadı” diye bağırdı. Aşırı sağcı bir partinin birinciliğinden değil, kendi başarısından söz ediyordu: partinin kuruluşundan sadece sekiz ay sonra, iki eyalet seçiminde çift haneli yüzdeli sonuçlardan.

55 yaşındaki siyasetçi ne Saksonya ne de Thüringen’de seçim listelerinde yer almadı. Ancak parti onun adını taşıyor ve yüzü her yerde afişlere yapıştırılmıştı. Ve koalisyon görüşmeleri için çizgileri çoktan belirledi: BSW sadece ABD’nin Almanya’ya orta menzilli füzeler yerleştirmesine karşı çıkan ve Ukrayna’ya silah sevkiyatını reddeden partilerle hükümet kuracak. Pek çok kişinin farklı düşündüğü CDU’da bu nedenle Kremlin’in politikasını izlemekle suçlandı. Wagenknecht Pazar günü yaptığı açıklamada “Biz Putin’e yakın değiliz” dedi.

Thüringen’deki asıl lider adayı, eski Sol Parti üyesi Katja Wolf ise daha sonra ilginç bir açıklama yaptı: Wagenknecht, CDU ile olası bir koalisyon görüşüldüğünde müzakere masasına oturmayacak. Wolf, AfD ile hükümet kurmayı reddetti. Aşırı sağcı partiye yönelik güvenlik duvarını “ideolojik” olarak nitelendirdi.

Seçim akşamının en büyük kaybedenlerinden biri de Die Linke oldu. Doğu’nun eski partisi Saksonya’da yüzde beşin altına indi. Thüringen’de ise neredeyse 20 puanlık bir düşüş yaşadı. Başbakan Bodo Ramelow sadece ilk değil, aynı zamanda federal bir eyaletteki son solcu hükümet başkanı da olabilir. “Seçim kampanyası korku ile karakterize edildi. Korkuyu her fırsatta hissettim” diyen 68 yaşındaki siyasetçi bunun altına bir çizgi çekmedi ve “Ben faşizme karşı savaşıyorum.” dedi.