UNESCO, 2021 yılını ‘Hacı Bektaş Veli Yılı’ ilan etti
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Hacı Bektaş Veli'nin ölümünün 750. yılı nedeniyle gelecek yıl bütün dünyada "2021 Hacı Bektaş Veli Yılı" ilan edildi.
Viyana. 13. yüzyıla damgasını vuran, düşünce dünyası ve inanç önderliği bakımından örnek teşkil eden Hacı Bektaş Veli, Anadolu’dan Balkanlar’a kadar geniş bir coğrafyada saygıyla anılıp, kendinden sonraki nesillere ışık olmayı sürdürüyor.
Sırat-ı müstakim yolunda üç akraba yoldaş:
Hacı Bektaşi Veli -Ahi Evren-Yunus Emre
Unesco verdiği kararı şöyle duyurmuştu: „UNESCO 40. Genel Konferansı İdari ve Mali İşler (APX) Komisyonu’nda 2020-2021 yılı için 59 Anma ve Kutlama Yıl Dönümü kabul edildi. Bu kapsamda, 2020 yılı için ülkemizin önerisi Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan ve Özbekistan’ın desteğiyle Bilge Tonyukuk Abidesinin Dikilişinin 1300. Yıl Dönümü; 2021 yılı için ülkemizin önerisi Azerbaycan, İran İslam Cumhuriyeti, Kuzey Makedonya ve Romanya’nın desteğiyle Hacı Bektaş Veli’nin Vefatının 750. Yıl Dönümü; Azerbaycan, Bosna-Hersek, Kuzey Makedonya ve Özbekistan’ın desteğiyle Yunus Emre’nin Vefatının 700. Yıl Dönümü; Kuzey Makedonya ve Romanya’nın desteğiyle İran ve Azerbaycan ile ortak dosya olarak Ahi Evran’ın Doğumunun 850. Yıl Dönümü UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri Programına alındı“
Anadolu evliyalarından Hacı Bektaş Veli’nin doğumu bazı kaynaklarda 1242, Anadolu’ya gelişi 1270-1280 yıllarında, ölümü 1337 olarak, kimi kaynaklarda ise doğumu 1209 ve ölümü ise 1271 olarak yer alıyor.
Hacı Bektaş Veli hakkında, kaynakların yetersizliği nedeniyle objektif yargılarda bulunulamıyor.
Türkistan Piri Hoca Ahmet Yesevi’nin kültür ocağında eğitim alarak, çok sayıda bilim adamının yetiştiği Horasan’da engin bilgi birikimi ve geniş dünya görüşüne sahip olan Hacı Bektaş Veli’nin Anadolu’ya gelişi, Anadolu Selçuklu Devleti’nin siyasi, ekonomik ve kültürel düzeninin bozulduğu, yönetimde bölünmelerin ortaya çıktığı bir devreye rastladı.
Hacı Bektaş Veli, bilim ve öğretim merkezi kurarak ortaya koyduğu düşünce, fikir ve kamil akıl ile Anadolu’da birlik ve beraberliği sağladı.
İnsanlara tasavvufun inceliklerini anlatan Hacı Bektaş Veli, bilgi ve erdem kandilini yaktığı Anadolu’da, Hakk’a ulaşmanın, dört kapı kırk makamdan geçerek hakikate kavuşmanın yollarını yetiştirdiği talebelerine öğretti.
Osmanlı’nın kuruluşunda ve Anadolu’nun Türkleşmesinde etkisi olduğu belirtilen Hacı Bektaş Veli, „Bir olalım, iri olalım, diri olalım“, „İncinsen de incitme“, „Her ne ararsan kendinde ara“, „Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et“, „Eline, beline, diline sahip ol“ ve „Kadınları okutunuz“ sözleriyle bütün insanlığı sevgi, barış ve kardeşliğe çağırdı.
Hayatının büyük bir kısmını Anadolu insanının yetişmesine adayan Hacı Bektaş Veli, ömrünü tamamladığı o dönemki adıyla Sulucakarahöyük olan Nevşehir’e bağlı Hacıbektaş ilçesindeki ebedi istirahatgahında ziyaret ediliyor.
Hacı Bektaş Veli’ye ait olduğu genel olarak kabul edilen eserler, „Besmele Şerhi“, „Fatiha Suresi Tefsiri“, „Makalat“, „Kitabü’l-Feva’id“, „Hacı Bektaş’ın Nasihatleri“, „Makalat-ı Gaybiyye“ ve „Kelimat-ı Ayniyye“dir.
Adı ve öğretileri üniversitede yaşatılıyor
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Türkiye’de Hacı Bektaş Veli ile ilgili „araştırma enstitüsü“ olan tek üniversite.
Enstitüde, „Alevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı“ adı altında yüksek lisans programı veriliyor, Alevilik ve Bektaşiliğin tarihi, edebi ve sosyolojik boyutu incelenerek bilim dünyasına yeni bakış açısı kazandırılıyor, hayatı, eserleri ve öğretileri bilimsel ölçekte araştırılıp toplumun hizmetine sunuluyor.
Alevilik ve Bektaşilikte kavramlar, Alevi Bektaşi kaynakları, geleneksel Alevilik, Alevi Bektaşi mitolojisi ve çeşitli uzmanlık dersleri veriliyor.
UNESCO tarafından „2021 Hacı Bektaş Veli Yılı“ ilan edildi
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Hacı Bektaş Veli’nin ölümünün 750. yılı nedeniyle gelecek yıl bütün dünyada „2021 Hacı Bektaş Veli Yılı“ ilan edildi.
UNESCO’nun 12-27 Kasım 2019 tarihlerinde gerçekleştirilen 40. Genel Konferansı’nda alınan karar gereğince Hacı Bektaş Veli’nin vefatının yıl dönümünün, Azerbaycan, İran, Kuzey Makedonya ve Romanya’nın desteğiyle „2021 UNESCO Anma ve Kutlama Yıl Dönümleri“ arasına alındığı öğrenildi.
HACI BEKTAŞ VELİ KİMDİR?
Hacı Bektaş Veli’nin 13.yüzyılda temellerini attığı ve günümüzde de geçerliliğini koruyan düşüncelerinin ışığını, şiirleri ve özdeyişlerinde, hakkında anlatılan söylencelerin satır aralarında buluyoruz.
Hacı Bektaş Veli’nin sevgi, eşitlik, tanrı, din, paylaşım, hoşgörü, bilim, eğitim gibi kavramlarda da günümüze taşınan görüşleri tüm dünyada aydın ve sağduyulu toplumlarca kabul görmüş ve Alevi toplumu tarafından yüzyıllardan günümüze taşınmıştır.
Barışın simgesi olan bir güvercin donuyla Anadolu’ya geldiği söylencesi oldukça anlamlıdır. Hacı Bektaş Veli’nin, savaş yerine barışı; düşmanlık yerine dostluğu; kin yerine sevgiyi ve hoşgörüyü benimseyen, hümanist bir anlayışa sahip olduğunu bilmekteyiz.
Anadolu’da sınıfsal kavgaların başlangıç noktasında Alevilerin yok sayılmasına, bir duruş ve örgütlenme temelli bir dergâh kurmuş, Kadıncık Ana ile birlikte Alevi–Bektaşi kültürünü tüm Anadolu’ya yayarken felsefi düşüncesini kültürün temellerinden biri yapan “, “Yetmişiki milleti bir nazarda gör” sözleri ile toplumların eşit hak ve özgürlüklere sahip olduğunu ifade etmiştir.
Alevi –Bektaşi felsefesi “Eline, beline, diline sahip ol”, “Yetmişiki milleti bir nazarda gör” anlayışı ile yoğurulur.
“Bilimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır”, ” Okunacak en büyük kitap insandır” , “Yolumuz, ilim, irfan ve insanlık sevgisi üzerine kurulmuştur” diyen diyen Hacı Bektaş Veli; öğretisinin temel ilkelerini oluşturan bu dizeleriyle, yüz yıllar geçse de felsefesinin derinliği ve gerçekliği ile günümüz toplumlarına da ışık tutmaktadır.
“Hararet nardadır, sac’da değildir,
Keramet baştadır, tac’da değildir,
Her ne arar isen, kendinde ara,
Kudüs’te, Mekke’de, Hac’da değildir”
Hacı Bektaş Veli, her şeyi insanda arayan; Hakk’ı kendi özünde, kendi özünü Hakk’ta bulan anlayışıyla, barışı, sevgiyi ve bilimi kendisine rehber kılmıştır. Hacı Bektaş Veli’ye duyulan ilgi, saygı ve sevgi, Alevi-Bektaşi öğretisinin temelini oluşturan İnsan-Tanrı-Doğa sevgisine dayanan hümanist yaşam felsefesi ve öğretisinden kaynaklanmaktadır. O’nun anlayışında dinin kaynağı Hak korkusuna değil, Hak sevgisine dayanır.
” Kadınları okutunuz”, Hacı Bektaş Veli, akla, mantığa ve sevgi temeline dayandıran; kadın ve erkek eşitliğini savunan ve döneminde Hatun Ana (Kadıncık Ana) önderliğinde kurulan Anadolu Bacıları teşkilatına büyük destek veren bir düşünce adamı ve düşünürdür. (UNESCO, Pirhaber, belcikaaydinhaber, yenivatan.at)
