Avusturya neden komşu ülkelerden daha pahalı? Fiyat artışları dur durak bilmiyor!

Viyana. Avusturya enflasyon canavarının pençesinden kurtulamıyor. Şubat 2022’de enflasyon hala yüzde 5,8 seviyesindeydi, bir yıl sonra ise 70 yılın en yüksek değeri olan yüzde 11’e yükseldi. Ocak ayı enflasyonu ise yüzde 11,2 ile biraz daha yüksek seyretti.

Avusturya’nın enflasyonu Euro bölgesi ortalamasının (yüzde 8,5) ya da Almanya (yüzde 8,7), Fransa (yüzde 7,2) veya İspanya (yüzde 6,1) gibi ülkelerin çok üzerinde seyrediyor. Üstelik enflasyon uzun zamandan beri hayatın her alanına yayılmış durumda ve artık sadece enerji piyasasını etkilemiyor, gıdadan giyime birçok alanda enflasyonun etkileri hissediliyor.

Avusturya’da enflasyonun Euro bölgesi ortalamasının ve komşu ülkelerin enflasyon seviyesinin çok üzerinde seyretmesinin nedenini uzmanlar şöyle açıklıyor:

Şubat ayında yüzde 11,0 olarak gerçekleşen mevcut enflasyon nasıl ortaya çıktı?

Statistik Austria’nın flaş tahminine göre (ayrıntılar 17 Mart’ta yayınlanacak), yüksek seviye, diğer şeylerin yanı sıra, gıda, ev enerjisi ve eğlence için fiyat artışlarından kaynaklanmaktadır. Yüzde 11,0 değeri, Şubat 2022’ye kıyasla tüm mal ve hizmetlerin ortalama fiyat artışını göstermektedir.

Federal hükümetin yardım paketleri şimdiye kadar hiçbir işe yaramadı mı?

Bununla birlikte, federal bütçeden gelen milyarlar, maaş anlaşmalarıyla birlikte, şüphesiz hane halkı gelirlerini destekledi – başka bir deyişle, büyük fiyat artışının sonuçlarını hafifletti. Muhalefet ve sendikalar aylardır hükümetin esas olarak pahalı semptom kontrolüyle uğraştığı eleştirisinde bulunuyor. Örneğin elektrik fiyatlarının frenlenmesi ya da yeşil elektriğe yönelik sübvansiyonların askıya alınması bunun istisnaları. Bununla birlikte SPÖ, FPÖ ve Neos, siyah-yeşil hükümetin „tam bir başarısızlık“ içinde olduğunu düşünmeye devam ediyor.

Diğer ülkelerdeki enflasyon neden bazen önemli ölçüde daha düşüktür?

Farklı alanlardan uzmanlar – Helene Schuberth (ÖGB), Josef Baumgartner (Wifo), Hanno Lorenz (Agenda Austria) aynı fikirde: Başka ülkelerde siyaset, piyasaya ve dolayısıyla şirketlerin kar olanaklarına daha güçlü bir şekilde müdahale etmekten kaçınmadı. Örneğin gıdada KDV indiriminden, elektrik üretimi için gaz sübvansiyonuna ve yakıtlarda fiyat sınırlamasına kadar uzanan bir dizi önlem söz konusu. Buna ek olarak, Almanya’da rekabetin daha yoğun olması ya da İspanya gibi güney ülkelerinde kış aylarında ısınma talebinin genel olarak daha düşük olması gibi faktörler de söz konusudur.

Avusturya’da gerçek bir enflasyon yaşandığına dair kanıt var mı?

Evet, var. Sadece enflasyondaki paylarını tam olarak ölçmek fiilen imkansızdır. Wifo uzmanı Baumgartner’den bir örnek: Restoran ve otel fiyatları hem Avusturya hem de Almanya’da yüzde on artarsa, mal sepetindeki çok daha yüksek ağırlık nedeniyle (Almanya’da yüzde dört, burada yüzde on bir) Avusturya’da bunun enflasyon üzerindeki etkisi üç kat daha fazla olur. Ya da: Yakıt tüketiminde dizelin payı Avusturya’da Almanya’dan önemli ölçüde daha yüksektir. Yüksek dizel fiyatları (bir önceki yıl iki avronun üzerinde) ve daha yüksek tüketimin birleşimi de enflasyon üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir.

Agenda Ekonomisti Lorenz’e göre hükümetin yardım paketlerinden gelen milyarlar da sorunun bir parçasıydı: „Yardımlar daha hedefe yönelik olmalıydı. O zaman ihtiyaç sahiplerini daha az parayla daha iyi desteklemek mümkün olurdu. Bu sadece çok para tüketmekle kalmıyor, aynı zamanda enflasyonu da körüklüyor.

Önümüzdeki aylarda neler yaşanacak?

Yılın ilk yarısından itibaren, ancak özellikle ikinci yarısında, düşük enerji ve yakıt fiyatları 2022 yılına kıyasla enflasyon oranında bir düşüş getirecektir. Baumgartner, geçen yıl yıllık enflasyonun yüzde 8,6 olduğunu, bu yıl ise yüzde 6,5 ila 7,0 arasında gerçekleşeceğini söylüyor.

Korkulan maaş-fiyat sarmalı şimdi mi geliyor?

Önce fiyatlar arttı, sonra da maaşlar. Maaş görüşmeleri her zaman son on iki aydaki fiyat artışlarına atıfta bulunur. Olsa olsa bir fiyat-maaş sarmalından söz edilebilir.

Neden özellikle düşük gelirliler sıkıntı çekiyor?

Günlük kullanım malları için gelirlerinin çok daha yüksek bir kısmına ihtiyaç duyuyorlar ve her şeyden önce günlük ve haftalık alışveriş fiyatları genel enflasyonun çok üzerinde. Ticaret birliği, tüketicilerin beşte birinin kendilerini temel malları satın almakla sınırlamak zorunda kaldığı bir araştırmaya işaret ediyor. (yenivatan.at)