İstanbul’daki müzakereler: Ukrayna AB’ye katılmakta serbest

Türkiye'de barış görüşmeleri bitti. Kremlin'e göre, Ukrayna AB'ye katılmakta özgür. Buna ek olarak, Ukrayna tarafsızlığı kabul ettiği öğrenildi. Ateşkes yok - ancak Kiev ve Tschernihiw yakınlarındaki "askeri faaliyetler" azaltılmasına karar verildi. 

İSTANBUL. İstanbul’daki barış görüşmeleri sona erdi .

-Kremlin’e göre, Ukrayna AB’ye katılmakta özgür.
-Ek olarak, Ukrayna tarafsızlığı kabul ediyor – ancak bunun için bir halk oylaması şeklinde referandum gerekiyor.
-Ukrayna’nın nükleer silah kullanmaması gerekiyor.
-Ayrıca, ülkenin Ukrayna topraklarında yabancı askeri üsler kurması ve askeri-politik ittifaklara katılması anlaşmaya göre yasak.  Ukrayna topraklarında uluslararası askeri tatbikatlar ancak garantör devletlerin rızası ile yapılabilir.

 

Ukrayna heyeti Rusya ile güvenlik garantileri konusunda anlaşma sağlanamadığını açıkladı. Ukrayna heyeti NATO‚ya üyelikten vazgeçtiklerini, ancak Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden vazgeçmeyeceklerini açıkladı.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, Rusya ve Ukrayna heyetlerinin İstanbul’da yürüttüğü müzakerelere ilişkin „Bugünkü görüşmenin sonuçları liderler seviyesinde bir görüşme yapılması için yeterlidir“ dedi.

Podolyak, insani ateşkes ve koridorların açılmasına ilişkin de Ukrayna heyetinin teklif ettiği formata göre askeri birliklerin yerlerinin değiştirilmesine ilişkin manevraların tamamlanacağını belirtti.

İki ülke liderinin görüşme ihtimalinin ortaya çıkması için müzakerelerde netliğe ihtiyaç duyduklarını kaydeden Podolyak „Bugün itibarıyla kabul edilen belgeler buna yeterli“ dedi.

Podolyak, Ukrayna’nın, Rusya’nın açtığı savaşta, cephede kahramanca mücadele ettiğini ve şimdiki güvenlik formatlarının işe yaramadığını gösterdiğini vurgulayarak „Dolayısıyla getirdiğimiz tekliflerimize dayanılarak yeni bir güvenlik sistemi kurulabilir. Birçok ülke de sonunda bunu kabul ediyorlar“ diye konuştu.
Rus heyetinin yapıcı olduğunu ancak görüşmelerin kolay ilerlemediğini kaydeden Podolyak „Ukrayna halkının kahramanca mücadelesi yeni bir güvenlik formatının lazım olduğunu gösteriyor ki böyle savaşlar tekrarlanmasın“ dedi


Podolyak ayrıca, Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy’nin, bunu yabancı ülkelerin parlamentolarına, cumhurbaşkanlarına devamlı olarak söylediğini ve yeni güvenlik sisteminin ilk adım atanı olduğunu kaydederek „Dünyanın şunu anlamasını istiyoruz. Bugünkü güvenlik sistemi değişmeli“ diye konuştu.

„TÜRKİYE DAHİL BİRÇOK GARANTÖR İSTİYORUZ“

Ateşkes sürecinde Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak istediklerini belirten heyet, „Savaşı sona erdirmek için Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve geleceğini sağlamak için önemlidir. Bunlar Ukrayna’nın güvenliğini garanti edecek. Bunun NATO’nun 5. maddesine benzer olmasını istiyoruz“ dedi.

Ukrayna Halkın Hizmetkarı Partisi Başkanı David Arakhamia, „İstişareler 3 gün içerisinde yapılabilir. Sonrasında imzayı atan kişiler bizim için güvenlik teminatını sunabilirler. Artık güvenliğimizin sağlanması için ne gerekiyorsa… Bizim teklifimiz bu şekildedir. Garantör olarak, BM Güvenlik Konseyi ülkeleri, Çin ve Rusya da orada var, onlardan ayrıca bahsedeceğim. ABD, Fransa, Türkiye ki şu anda buradayız, Almanya, Kanada, Polonya ve İsrail“ dedi.

Arakhamia, „İstişareler 3 gün içerisinde yapılabilir. Sonrasında imzayı atan kişiler bizim için güvenlik teminatını sunabilirler. Artık güvenliğimizin sağlanması için ne gerekiyorsa… Bizim teklifimiz bu şekildedir. Garantör olarak, BM Güvenlik Konseyi ülkeleri, Çin ve Rusya da orada var, onlardan ayrıca bahsedeceğim. ABD, Fransa, Türkiye ki şu anda buradayız, Almanya, Kanada, Polonya ve İsrail. Bu anlaşmanın da ucunu açık bırakmak istiyoruz, katılmak isteyen başka ülkeler de olursa bunu yapabilsinler“ diye konuştu.
Ukrayna’nın doğusundaki Luhansk ve Donbas bölgelerinin işgal altında olduğunu ve bu konuda çalışmalarının devam edeceklerini belirten Arakhamia, güvenlik garantileri anlamında bazı ülkelerin ilgilerinin olduğunun teyidini aldıklarını ve garantörler tarafından, bu sistem kapsamında Ukrayna’nın gelecekteki güvenliğinin teminat altına alınmasın istediklerini söyledi.​​​​​​​


Arakhamia, „Bekleyen konular aslında şu anda birazcık çözüme oluşturulmuş oldu. Tabii ki bütün bunların bir şöyle bir durum var ki olağanüstü hal altında uygulamaya konulması gerekecek“ dedi.

SOSYAL MEDYADAKİ DEZENFORMASYONA DİKKAT ÇEKİLDİ

Sosyal medyada özellikle bir dezenformasyonun yayıldığına dikkati çekmek istediğini kaydeden Arakhamia, „Burada işe yarar bir belgenin kabul edilmesi için Ukrayna topraklarında hiçbir askeri baskının olmaması gerekir, bu konuda tutumumuz sabittir. Bu garantör ülkeler buna imza atarsa, Rusya askerleri topraklarımızdan çekilirse, böyle bir süreç yürütülebilir. Bu yöntem uygulamaya konulursa savaşa da bir nokta verilmesi konulması anlamına gelecek“ değerlendirmesinde bulundu.

Arakhamia, büyük farklılıkları ortadan kaldırabileceklerini ümit ettiklerini ve bu noktada, bir zirve düzenlenerek Rus ve Ukrayna devlet başkanlarının katılımının sağlanabileceğini söyledi.


Ukrayna heyeti üyesi Oleksandr Chalyi, görüşmelere ilişkin, Ukrayna’nın AB üyeliğinin inkar edilmektense desteklendiği bir sistem arayışı olduğunu belirterek şunları kaydetti:
    „Şunun altını çizmek isterim ki anlaşma ve güvenlik garantörlüğü savaş devam ederken mümkün değildir. Burada konu Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve güvenliğinin yeniden sağlanmasıdır. Bizim temel talebimiz bu olacaktır anlaşma noktasında. Bunların çok net yasal açıdan bağlayıcı güvenlik garantileri olması gerekir ve bunun niteliği de NATO sözleşmesinin 5. maddesiyle benzer olmalıdır. Bu türden bir sistem Ukrayna’ya herhangi bir askeri saldırıya karşı korumalı böyle bir saldırı olursa 3 gün içerisinde istişarenin gerçekleştirilmesi hakkımız bulunmalıdır ve bu istişarelerin başarısız olması halinde garantör ülkelerin bize askeri destek sunması gerekir öyle bir madde altında. Ukrayna’nın güvenliği böyle bir senaryoda temin edilmesi için ne gerekiyorsa yapılmalıdır, temel talebimiz bu şekildedir.“

Temel hükümlerin anlaşmaya dahil ettikleri zaman Ukrayna’nın bu anlaşmayı kabul edecek bir duruma geleceğini aktaran Chalyi, 1991’de yapılan anlaşmada bunun belirtildiğini söyledi.

Chalyi, „NATO sözleşmesindeki, 5. maddesindeki güvenlik garantilerine benzer garantiler sağlanırsa bu yol açabilecektir, askeri üsse o zaman izin verilmeyecektir. Bizim öyle bir senaryo da herhangi bir siyasi ve askeri ittifaka katılımımız da söz konusu olmayacaktır, sadece garantörlerin rızası, izni kapsamında tatbikatlarımız olacaktır. Anlaşmada, Ukrayna’nın AB’ye katılımını engelleyen hiçbir maddeye yer verilmemelidir ve ikincisi güvenlik garantörlerinden böyle teminatlar sağlanmalıdır.“ dedi.

Temel olarak en önemli vazgeçmeyecekleri, geri adım atmayacakları koşullarını ifade ettiklerini belirten Chalyi, iki hafta içerisinde Rusya ile istişarelerinin devam edeceğini, garantör ülkelerle de istişarelerinin devam ettiğini ve bu iki hafta içerisinde garantör ülkeleri de çok taraflı görüşmelere davet etmeyi ümit ettiklerini söyledi.

ASKERİ GÜÇ İÇİN AYRI MÜZAKERE TALEBİ

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Mihail Podolyak ise görüşmelerle ilgili, uygulanma şeklinin çok önem taşıdığını, Ukrayna devletinin, Ruslara göre farklı bir çalışma şeklinin olduğunu aktardı. Güvenlik garantileri altında çok daha farklı bir güvenlik ortamı oluşacağını vurgulayan Podolyak, şunları kaydetti:
     „Öncelikle tabii ki bu anlamda bir referandum yapılması gerekecek, Ukrayna’da Ukrayna halkı kendi görüşlerini belirtecek, sonrasında bütün garantör ülkelerin ve Ukrayna parlamentosunun onayı gerekecektir. Kırım gibi anlaşmada, ayrı bir madde kapsamında ele alınmalıdır ve ikili görüşmeler kapsamında bu bölgelerin geleceğine karar verilmelidir. 15 sene içinde Rusya ve Ukrayna arasında bu konuların. Kırım konusunun çözülmesi için askeri güç kullanılmayacağına dair bir maddenin bu anlaşmada yer verilmesi gerekir. Müzakerelerin ayrı bir kısmında alınabilir.“

 

Dolmabahçe'deki görüşmeleri çok sayıda gazeteci takip etti.Dolmabahçe’deki görüşmeleri çok sayıda gazeteci takip etti.

 

RUS HEYETİNDEN AÇIKLAMA

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy, Ukrayna müzakere heyetiyle yürütülen görüşmelerin yapıcı geçtiğini belirterek „Rusya Savunma Bakanlığı, karşılıklı güveni artırmak, müzakerelere devam etmek ve nihai hedefe ulaşmak için gerekli koşulları oluşturmak, yukarıdaki anlaşmanın onaylanması ve imzalanması amacıyla Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri çok önemli bir şekilde azaltmak için karar verdi“ dedi.

Medinskiy, „Ukrayna’yla yapılan görüşmeler yapıcı geçti. Ukrayna tarafından onların pozisyonunu oluşturan önerileri aldık. Bu anlaşmayı inceleyeceğiz ve Devlet Başkanı’na sunacağız“ diye konuştu.
Medinskiy, Rus Savunma Bakanlığının Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri azaltma kararı aldığına da dikkati çekerek şunları kaydetti:
 „Ukrayna’nın tarafsızlık ve nükleer olmayan statüsüne ilişkin anlaşmanın hazırlanması ve Ukrayna’ya güvenlik garantilerinin sağlanmasına ilişkin müzakerelerin uygulamaya geçmesi nedeniyle bugünkü toplantıda tartışılan ilkeler dikkate alınarak Rusya Savunma Bakanlığı, karşılıklı güveni artırmak, müzakerelere devam etmek ve nihai hedefe ulaşmak için gerekli koşulları oluşturmak, yukardaki anlaşmanın onaylanması ve imzalanması amacıyla Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri çok önemli bir şekilde azaltmak için karar verdi.”

Medinskiy, aynı zamanda „Kiev ve Çernihiv çevresinde gerginliğin azaltılması ateşkes anlamına gelmez. Ukrayna’yla birlikte kabul edilebilir bir anlaşmaya ulaşmak için hala uzun bir yolumuz var“ dedi.

PUTİN İLE ZELENSKİ BİR ARAYA GELECEK Mİ?

Rus heyeti ise bazı maddeler üzerinde anlaşma sağlandığını duyurdu. Ukrayna heyetinin önerilerinin Putin’e iletileceğini belirten heyet, Putin-Zelenski zirvesinin ancak dışişleri bakanlarının anlaşması durumunda mümkün olabileceğini kaydetti.

ÇAVUŞOĞLU: EN ANLAMLI İLERLEME BUGÜN KAYDEDİLDİ

Görüşmeye ilişkin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da bir açıklama yaptı. Heyetlerin arasındaki yakınlaşmanın arttığını söyleyen Çavuşoğlu, „Bazı konularda ortak anlayış ve uzlaşıya varıldı“ dedi.

Müzakerelerin başlamasından bu yana en anlamlı mesafenin bugün kaydedildiğini dile getiren bakan, şunları söyledi: „Her iki ülkenin dışişleri bakanlarının bir araya gelerek ortak anlayışa son şeklini vermeleri öngörülmektedir. Ardından her iki ülkenin cumhurbaşkanlarının bir araya gelmeleri gündemdedir.“

GÖRÜŞMELER İKİ HAFTA İÇİNDE DEVAM EDECEK

Görüşmelerin yarın da devam etmesi planlanıyordu. Ancak Dışişleri bakanlığı kaynakları görüşmelerin sona erdiğini duyurdu. Ukrayna heyeti görüşmelere iki hafta içerisinde devam edilebileceğini açıkladı.

ERDOĞAN: DÜNYA MÜJDE BEKLİYOR

Müzakerelerin açılış konuşmasını ise Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptı. Müzakere sürecinde her iki tarafın da hakkını koruyan adil bir yaklaşım sergilediklerini söyleyen Erdoğan, şunları kaydetti: „Ölen her insan, yıkılan her bina refah yolunda harcanması gereken kaynağa zarara vermektir. Artık görüşmelerden somut sonuçlar alınması gereken bir döneme girdik. Dünya sizlerden gelecek hayırlı ve müjdeleri haberleri bekliyor.“ Cumhurbaşkanı, barış ve istikrar için sorumluluktan kaçmadıklarını belirterek, „Bir an önce ateşkesin sağlanması herkesin faydasınadır. Bu konuşmadan sonra Taşkent’e gidiyorum. Ancak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu İstanbul’da bırakıyorum“ diye konuştu. Erdoğan’ın taraflarla temasları sonucunda, daha önce Belarus’ta bir araya gelen heyetlerin, bir sonraki görüşmesini İstanbul’da yapmasına karar verilmişti.

 

Kremlin, Dolmabahçe'deki görüşmelere katılan Abramovich'in zehirlendiği iddialarını yalanladı.
Kremlin, Dolmabahçe’deki görüşmelere katılan Abramovich’in zehirlendiği iddialarını yalanladı.

 

ABRAMOVİCH DE KATILDI

Görüşmelere zehirlendiği iddia edilen Rus milyarder Roman Abramovich de katıldı.

Kremlin’den yapılan açıklamada, Abramovich’in heyetin resmi üyesi olmadan görüşmelere katıldığı bildirildi.

MÜZAKERE BAŞLIKLARI NELERDİ?

Rusya ve Ukrayna arasındaki görüşmelerde ele alınan başlıklar şu şekilde:


1) TOPRAK

Müzakerelerdeki en zorlu başlık. Donbas yani ülkenin doğusunda Donetsk ve Luhansk’tan oluşan bölgedeki, Rusya destekli ayrılıkçılar iki yerde de bağımsız Cumhuriyet ilan etti, Rusya tanıdı. Moskova geçen hafta Donetsk’in yüzde 54’ünü, Luhansk’ın yüzde 93’ünü ele geçirdiğini ilan etti. Zelenski önceki gece Donbas’ta çözüm istediğini söyledi.


2) TARAFSIZLIK

Ukrayna’nın tarafsızlığı, Rusya’nın taleplerinin başında geliyor. Moskova, savaş öncesi Ukrayna’nın hiçbir zaman NATO’ya üye olmayacağına dair yazılı güvence istiyordu. Rusya, saldırının amaçlarından birini de Ukrayna’nın silahsızlandırılması olarak ilan etti. Ukraynalı yetkililer, son bir ayda ülkenin NATO’ya üye olmayacağını dile getirdi. Zelenski de önceki gece tarafsızlık konusunda müzakereye hazır olduğunu ilan etti.

Rusya'nın Ukrayna'daki ilerleyişi savaşın 34. gününde devam ediyor.Rusya’nın Ukrayna’daki ilerleyişi savaşın 34. gününde devam ediyor.

 

3) RUSLARIN HAKLARI

Rusya’nın doğusunda Rusça konuşan bir nüfus bulunuyor. Ukrayna 2019’da çıkardığı yasayla Ukrayna dilini zorunlu hale getirmişti.Memur, asker, doktor ve öğretmen olmak için Ukraynaca konuşmak gerekiyor. Ancak, Rusça’nın statüsü Moskova’ın talepleri arasında bulunuyor.  Zelenski bu başlığın müzakerelerde konuşulduğunu açıkladı.

4) „NAZİLERDEN ARINDIRMA“

Ruslar, „Azak Tugayı“ gibi aşırı sağcı grupların Rusça konuşan halka „soykırım“ yaptığını iddia ediyor. Ukrayna ise  iddiaları kesin bir dille reddediyor. Bununla birlikte, „Nazilerden arındırma“ Rusların ortaya attığı bir kavram ve „silahsızlanma“ başlığıyla birlikte anılıyor.
Öte yandan, Ruslar başta Zelenski hükümetinin değişmesinden bahsediyordu. Şimdilerde Ukrayna’nın kendi ordusuna sahip olabileceğinden ancak Batılı ülkelerin silahlarına ve üslerine ev sahipliği yapmamasından söz ediliyor. ( Türk, Alman ve Rus Haber Ajansları)

Relevante Artikel

Back to top button
Cookie Consent mit Real Cookie Banner