Der Standard’dan “ABD-Arap yabancılaşmasını” ortaya koyan çarpıcı analiz
Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Washington'un Körfez ortakları tarafsız kalıyor ve Batılı politikacıların petrol ve gaz araştırmalarına olan ilgisinden faydalanıyorlar.
WASHİNGTON/RİYAD/VİYANA- Der Standard Gazetesi’nin tecrübeli Orta Doğu Uzmanı Gudrun Harrer’in „Ukrayna savaşı ABD-Arap yabancılaşmasını ortaya koyuyor“ başlıklı analizi, Amerika ile petrol zengini Arap ülkelerinin arasının Ukrayna krizinde nasıl daha da çok açıldığını, aslında şimdiye kadar hiç de o kadar iyi olmadığını gösteriyor.
Bu çarpıcı analizde geçmişten bugüne Körfez ülkeleri ile ABD ilişkilerine ışık tutulurken, Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte değişen dengeler ortaya konuluyor. Analizin birebir Türkçe tercümesi ise şöyle:
“Birkaç gün önce, Yemenli Husi isyancıları ile Riyad tarafından desteklenen, uluslararası alanda tanınan Yemen hükümeti arasındaki barış görüşmeleri hâlâ görüşülüyordu – ancak hafta sonu boyunca Husi saldırıları, Kızıldeniz’de Yanbu’da Suudi petrol şirketi Aramco’nun sahip olduğu sıvılaştırılmış bir doğal gaz tesisi de dahil olmak üzere, kilit Suudi altyapı hedeflerini yeniden hedef aldı. Pazartesi günü yapılan bir Suudi açıklaması, batıya açık bir siyasi mesaj içeriyordu: Suudi Arabistan, uluslararası piyasalardaki herhangi bir petrol kıtlığından sorumlu değildir.
ABD, Suudilerin üretimlerini artırarak petrol fiyatlarındaki durumu hafifletmeye yardımcı olacağını ummuştu. Bununla birlikte, yaklaşık bir ay önce Ukrayna savaşının başlamasından bu yana, Riyad farklı sinyaller gönderdi ve defalarca OPEC+ formatına bağlı kaldı – artı Rusya’yı temsil ediyordu. İki hafta önce hem Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman’ın hem de Abu Dabi’li Muhammed bin Zayed’in ABD Başkanı Joe Biden’ın telefon görüşmelerini reddettiği söylendi. Moskova’da bu durum memnuniyetle karşılandı: Pazartesi günü „Ria Novosti“ manşetiyle „Arap petrolcüleri (Neftjaniki, Anm.) ABD’yi mahvediyor“ denildi.
Parmaklar Tahran’ı işaret ediyor
Suudi bildirisi ayrıca İran’ın Husilere insansız hava aracı ve füze teknolojisi teslimine de işaret etti. İçeridekilere göre, Viyana’daki nükleer müzakerelerin yeniden başlaması, şu anda ABD’nin İran Devrim Muhafızları’nı terör ve yaptırımlar listesinden çıkarmaya hazır olup olmadığı sorusuyla saptırılıyor. Son zamanlarda Husi hava saldırılarının da hedefi olan Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) şiddetle karşı çıktığı söyleniyor. İran’ın bölgedeki saldırgan nüfuz politikasının arkasında Devrim Muhafızları var.
Yine Pazartesi günü Aramco, 2021’de yaklaşık 100 milyar avroya eşdeğer olan yüzde 124’lük bir kâr artışı duyurdu. İşler iyi gidiyor ve Batılı politikacılar petrol ve gaz zengini Arap ülkelerinde el sıkışıyor. İngiltere Başbakanı Boris Johnson da Riyad’a aynısını yapmaya çalıştı.
Habeck Katar’da
Batı’dan gelen çoğu ziyaretçi için ritüelin bir kısmı, daha sonra insan haklarını da ele aldıklarını teyit etmeleridir: Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck, Katar’da kaydedilen ve Katar’daki yabancı işçilerin eskiden olduğu gibi „iyileştirilebilir“ ancak artık „felaket“ olmayan çalışma koşullarına da değindiği açıklayıcı bir videoda izleyicilere seslendi.
Habeck başarılı oldu, Almanya Katar’dan gelecek olan daha fazla gaza güvenebilir. Avrupa’nın Moskova’ya olan enerji bağımlılığının gerçekten farkına varılmasını sağlayan Ukrayna’daki savaş, Körfez Arap Devletlerine yeni bir statü kazandırıyor. Rejimlerinin batılı değerler sistemine uymaması deyim yerindeyse talihsizlik.
ABD’deki durumsa özellikle içler acısı: Körfez ülkelerinin Ukrayna krizinde Rusya’dan uzaklaşmak istememesinin yanı sıra Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın cuma günü Birleşik Arap Emirlikleri’ni ziyaret etmesi de ABD’nin siyasi etkisinin giderek azaldığını gösteriyor. Washington „derinden hayal kırıklığına uğradı ve rahatsız oldu“. Esad’ın Suudi hava sahası üzerinden Birleşik Arap Emirlikleri’ne uçtuğu varsayılabilir.
„Tarihin Düzeltilmesi“
Esad, Suriye’deki ayaklanmadan ancak Rus askeri yardımı ile kurtuldu. Bugün Halep’in yıkımı ile Mariupol’un yıkımı arasında defalarca karşılaştırmalar yapılıyor. Suriyeli, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini „tarihin düzeltilmesi“ olarak nitelendirdi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, cuma günü BAE ve Suudi Arabistan’a yapacağı ziyareti, Esad’ın Dubai’deki ilk fotoğraflarının yayınlanmasından saatler önce iptal etti.
Ancak, silah söz konusu olduğunda, Arap Körfezi ülkeleri ABD’ye atıfta bulunuyor: Riyad ve Washington arasındaki soğuk rüzgarlar, ABD’nin Suudi hava savunma sistemini yükseltmeye yönelik Suudi talebine zamanında uymaması gerçeğiyle de desteklendi. Ancak Wall Street Journal’a göre, son zamanlarda Suudi Arabistan’a „önemli sayıda“ Patriot füzesi teslim edildi – ancak görünüşe göre yeterince hızlı değildi.
Avusturya, son yıllarda BAE ile „stratejik ittifak“ bile yapılmış olan ilişkilerini sürdürmeye öncelik verdi. Katar – Abu Dabi ile sorunlu ilişkileri ile – oldukça geride kalmıştı. Ancak son zamanlarda, Avusturya hükümet liderleri de orada bir hac ziyareti yaptı. Ekonomi Bakanı Margarete Schramböck ise son yıllarda -Abdullah Zentrum- ile ilişkilerin kolay olmadığı Suudi Arabistan’a gönderildi. Kısa vadede yardımcı olan büyük başarılar hakkında ise hiçbir şey bilinmiyor.” (Gudrun Harrer, 22.3.2022)
Kaynak: https://www.derstandard.at/story/2000134294880/ukraine-krieg-legt-us-arabische-entfremdung-bloss
