Tarihi gerçekler ışığında : Fransa, Ukrayna ve Türkiye

Ahmet Özay, Analiz, Köln, 11.04.2024

Fransa ile Moldova arasında bir savunma işbirliği anlaşması imzalandı. Bu anlaşma, Fransa’nın Moldova’nın bağımsızlığı ve toprak bütünlüğüne verdiği sarsılmaz desteği teyit ettiği bir belge niteliğinde. Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu, savunma anlaşmasını imzalamak üzere Élysée Sarayı’nda Fransa Cumhurbaşkanı Macron tarafından kabul edildi.

Fransa, tarih boyunca Romanya, Moldova ve Odessa gibi bölgelerde önemli bir varlık sergilemiştir. Özellikle 1853-1856 Kırım Savaşı’nda Fransa, İngiltere ve Osmanlı ile birlikte Rusya’ya karşı mücadele etmiştir. Bu savaş sonucunda Osmanlı, Kıbrıs’ı İngiltere’ye bırakırken, Romanya’nın Köstence merkezli Dobruca bölgesi Fransa’ya verilmiştir.

 

DW
DW

Birinci Dünya Savaşı Deneyimi

Fransa, I. Dünya Savaşı sırasında da Moldova ve Odessa’da önemli bir rol oynamıştır. 1918’de Fransızlar, Kasım ayında İstanbul’a ve Aralık ayında Odessa’ya asker çıkarmıştır. Odessa Herson Hattında Alman kuvvetlerinin yerini alan Fransızlar, ancak 3 ay kadar Ukrayna’nın güneyinde kalabilmişlerdir.

Moldova ve Odessa hattında varlık gösteren Fransız gücü, özellikle güney Ukrayna’da kısa süreli bir maceraya sahne olmuştur. Nisan 1918’de Fransa’nın Ukrayna’daki kuvvetlerinde başlayan askeri isyan, Fransız donanmasına bağlı Provence zırhlısında ortaya çıkmıştır. Mayıs 1918 ise tüm Fransız gemilerinin Karadeniz’i terk etmesiyle sonuçlanmıştır.

Fransa Genelkurmay Başkanı Thierry Burkhard, geçtiğimiz gğn Ukrayna’ya asker gönderecek ülkeler arasında bir koalisyon olasılığını araştırmak üzere NATO’daki tüm mevkidaşlarına bir mektup yazdı. Bu askerlerin yakın vadede görevi, ‘‘Ukrayna’da Ukrayna askerlerin eğitimine ve mayın temizliğine yardımcı olacaklar‘‘ sözleri ile ifade edildi.

Türkiye’nin Rolü

Fransa’nın Moldova ile imzaladığı savunma anlaşması, Fransız Genelkurmay Başkanı Burkhard’ın Ukrayna’ya asker sevki çağrısının ardından Romanya’nın Moldova’ya zırhlı birlikler sevkiyle ilişkilendirilmektedir. Fransa basını ise Ukrayna misyonunun Türkiye ile müzakere edilmesini savunmaktadır.

2019’da Yunanistan’nınDedeağaç şehrindeki Amerikan Üssü planını ilk kez Kırım Haber Ajansı’nda yazmıştık. Fransa’nın Moldova-Odessa hamlesi, Dedeağaç stratejisini daha da anlamlandırıyor. Üssün Türkiye’ye karşı tesis edildiği varsayımı bir yana, batılı ülkelerin Türkiye ve Ukrayna‘yı olası bir umumi savaş halinde muharebe alanı olarak gördüğüne işaret ediyor.

Sözün Özü

Amerika’nın hafıza sorunlu bir başkan, Almanya’nın eski Sovyet dostu, İngiltere’nin ise bir Hintli tarafından yönetildiği dünyada Fransa Lideri Macron, durumdan vazife çıkartıyor. Fransa’nın Avrupa’daki savunma zaafını tek başına gideremeyeceği göz önüne alındığında, bu durum Türkiye’ye Ukrayna milli mücadelesi ve barış dengesinin korunması adına büyük bir yük ve sorumluluk getiriyor.

Fransa’nın Güneydoğu Avrupa’ya yönelik askeri güç sevki planlarına paralel olarak Almanya Silahlı Kuvvetleri de, Quadriga2024 adı altında 12 bin zırhlı birlik personelinin katıldığı bir tatbikat ile Litvanya ve Polonya’ya asker sevk ediyor.

Fransa basınında Türkiye ile söz birliği yapmadan Fransa’nın Moldavya – Odessa eksenindeki askeri varlığının başarıya ulaşıp ulaşmayacağı analizleri dikkat çekiyor. Alman generallerinin Rusya tarafından dinlenmesi sonucu Avrupa’da bir haftalık yaşanan hızlı siyasi süreç, Rusya’nın hedefinin sadece Kırım ve Ukrayna değil tüm Avrupa ve insanlık olduğunu hususun artık anlaşıldığını gösteriyor. ( Ahmet Özay, Köln, Analiz, 11.03.2024)

 

Relevante Artikel

Back to top button
Cookie Consent mit Real Cookie Banner