İsmail Tosun Saral [1]

Müşir Liman Paşa  Mustafa  Kemal  Atatürk’ü Anlatıyor

 

Gelibolu’dan Malta’ya.

Liman v. Innsbruck Urania’da Sanders.

22.6.1921 günü Türk Müşiri( Maraşel) Otto Liman von Sanders Paşa, Avusturya’nın şu anda  Tirol Eyaleti’nin başkenti olan İnnsbruck’un ünlü Urania Konferans Salonu’nda yoğun bir kalabalık huzurunda Gelibolu muharebeleri ve Malta’daki tutukluluğu sırasındaki yaşantısını anlattığı bir konferans verdi. Müşir Liman v. Sanders, savaştan önce Türk ordusunun yeniden düzenleyicisiydi ve 1.Dünya Savaşı sırasında Yıldırım Orduları Grubu Komutanı oldu.  60’lı yaşlarda tipik bir Prusya subayı görünümündedir. İlginç konuşması  dinleyiciler arasında büyük  ilgi gördü ve çok alkış aldı. [2]

Sadrazam

Ahmet İzzet Paşa’nın, 31 Ekim 1918’de Türkiye ile İtilaf devletleri arasında  imzalanan ateşkes anlaşması hükümlerine göre, merkezi güçlere ait birliklerinin serbestçe geri çekilmesine izin verileceğini açıkça kabul ettiğini bildirmesi üzerine Osmanlı İmparatorluğu’nda bulunan tüm  Avusturya-Macaristanlılar ve Almanlar, evlerine gönderilmek üzere İstanbul Boğaz’ının Asya yakasında Kadıköy ile Maltepe arasında  toplatıldılar.  Liman v. Sanders Paşa’nın İtilaf devletlerinin gözetimi altında bulunan  Sultana bir veda ziyareti yapması  Konstantinopolis’teki müttefikler arası komisyonda şüphe uyandırdı ve  Paşa Büyükada’da göz hapsine alındı. Müşir Liman Paşa Büyükada’da dört hafta kaldıktan sonra  29 Ocak 1919’da, Cebelitarık üzerinden Bremerhanen’e gitmek üzere, eve dönen büyük bir Alman asker nakliyesi ile Konstantinopolis’ten ayrıldı. Bindiği nakliye gemisi Malta valisinin emri ile  Malta’da durduruldu ve  Müşir Paşa  üç hafta boyunca Malta’da tutuklu kaldı. Diğer tüm yurtlarına geri dönenlerin, yolculuklarına devam etmelerine izin verildi, yalnızca Liman Paşa karaya çıkarılarak  üç ayını  dünyadan ayrı  geçireceği  Fort Ricasoli’ye götürülerek esir tutuldu.  Tutuklanma nedeni resmi olarak açıklanmadı.

Ancak İngiliz gazeteleri, onun tarafından işlendiği iddia edilen zulümler hakkında korkunç hikayeler  ve Ermenistan’a hiç gitmemiş olmasına rağmen Ermeni katliamlarını düzenlediğini yazdılar. [3] Ancak tekrarlanan şikayetler ve protestolardan sonra, birçok Alman sömürge subayının, Emden zırhlısı subaylarının, Çanakkale Kara Muharebeleri’nde Gelibolu yarımadasında çarpışmış olan Avusturyalı topçu subaylarının  esir tutulduğu Uberdalo esir kampına nakledildi. Bu kampta bazı subaylar beş yıldan beri esir tutuluyorlardı. 16 Ağustos 1919 da Yüksek Kurulun eve dönmesine izin verdiği bilgisi bizzat Liman Paşa’nın kendisine bildirildi. İngiliz hükümetinin konuğu olarak bir İngiliz savaş gemisine binen Liman Paşa, 21 Ağustos 1919’da eve dönmek üzere  yola çıktı.  Venedik’te karaya çıktı ve Doğuda geçirdiği altı yıllık aradan sonra  Zürich üzerinden evine ulaştı.

Malta’da yaşadıklarını çok güzel anlattıktan  sonra, 1915’te  Türk Birliklerine komuta ettiği Gelibolu’daki muharebelerin sunumu, konferansın büyük bir bölümünü kapladı.

“Gelibolu’da başlangıçta, ağır topları olmayan, çok az cephanesi olan  ve herhangi bir teknik donanımı olmayan ve kendinden çeyrek kat üstün bir güçle savaşmak zorunda kalan çok sayıda ağır gemi topçusunun ateşi altında kötü bir şekilde acı çeken yalnızca 60.000  Türk askeri vardı. İngilizler ve Fransızlar ne pahasına olursa olsun Çanakkale Boğazı’nı  yarıp geçmek  istedikleri için  kademeli olarak sekiz ay süren  muharebede 400.000’den fazla asker kullansalar da bilindiği gibi bütün çabaları başarısız kaldı. 200.000’den fazla asker kaybettikten sonra, İngiliz komutan Sir Hamilton, Ocak 1916’da harekâttan vazgeçmek zorunda kaldı.” Liman v. Sanders Paşa bu muharebede her iki tarafın da çeyrek milyon asker kaybettiğini sözlerine ekledi.

Sanders konuşması sırasında sözü Mustafa Kemal’e getirerek şunları söyledi:

“Gelibolu’daki çatışmalar sırasında, Türk milliyetçilerinin şu anki lideri olan genç tümen komutanı Mustafa  Kemal  ilk askeri onurunu kazandı. Kemal Paşa, İslam dünyasını İngilizlere karşı isyan ettiren adamdır. O mükemmel bir teşkilatcı ve Hindistan ve Mısır’a kadar ulaşan büyük bir etkiye sahip. İngilizler, kaynakları sınırsız olduğu için onu ele geçiremediler. Ayrıca İngilizler tedarik  zorluklarıyla uğraşmak zorunda kalmışlardı. Kemal Paşa, sık sık iddia edildiği gibi bir Bolşevik değildir,[4] sadece Sovyet hükümetiyle İtilaf Devletleri’ne karşı bir çıkar ittifakı kurmuştur. En büyük önem, şimdi onun tarafından Ankara’da toplanan İslam Kongresi’ne atfedilmelidir ve İngiltere, Ankara’dan tehdit edilen dünya hakimiyeti konusunda endişelenmek için haklı bir nedene sahiptir.”

Müttefikler Arası Rheinland Komisyonu, General Liman v. Sander’ın  işgal altındaki topraklara yapmayı planladığı gezi ve konferansları 6 Mart 1922 günü, “konferansların halk da kamu düzenini ve işgalci birliklerin güvenliğini bozabilecek  bir ruh uyandırmasının muhtemel olması” gerekçesi ile yasakladılar.[5]

[1] Emekli İş Bankası Müdürü, Araştırmacı Yazar, Türk Macar Dostluk Derneği Başkanı, Macaristan Şovalyesi

[2] Innsbrucker Nachrichten, 23.6.1921, s.4

[3] Ermeni katliamı diye bir şey yoktur. Büyük bir uydurmadır, yalandır. Bilakis Ermenilerin Müslümanlara yaptığı katliam vardır.

[4] Atatürk, komünizmi açıkça ve şiddetle reddettikten sonra, aynen şunları söylemişti.
«- Binaenaleyh, bizim Ruslarla olan münasebet ve muhadenatımız ancak iki müstakil
devletin ittihad ve ittifak esaslarıyle alâkadardır» demiş ve yine sulh şartları, iç ve dış siyasî meseleler üzerine 2 Kasım 1922 de (Petit Parisien) muhabirine Bursa’da verdiği beyanatta şunları söylemişti.«- Biz ne bolşevik, ne de komünist; ne biri ne diğeri olamayız. Biz, milliyetperver ve dinimize hürmetkarız» demiştir.

[5] Salzburger Chronik für Stadt und Land,8.3.1922,s.5

Diğer haber ve analizler

Cumhuriyet 100. Yaşında: Müşir Liman v. Sanders  Paşa Türk zaferini anlatıyor
Liman Paşa 1921,22 ve 23 yıllarında Avusturya’nın Innsbruck ve Viyana şehirlerinde Türkiye ile ilgili seri konferanslar vermiştir. https://www.yenivatan.at/cumhuriyet-100-yasinda-muesir-liman-v-sanders-pasa-tuerk-zaferini-anlatiyor/

Mustafa Kemal (Atatürk)  hakkında Avusturya gazetelerinde yayınlanan ilk haberler
https://www.yenivatan.at/mustafa-kemal-atatuerk-hakkinda-avusturya-gazetelerinde-yayinlanan-ilk-haberler/

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI CEPHELERİNDE TÜRKLERLE OMUZ OMUZA SAVAŞANLAR…https://www.yenivatan.at/birinci-duenya-savasi-cephelerinde-tuerklerle-omuz-omuza-savasanlar/

KIRMIZI BEYAZ KIRMIZI

ROT WEISS ROT

Birinci Dünya Savaşı‘nda Avusturya-Türk İşbirliğinden Kesitler adlı kitap, hem internet ortamında E -Book şeklinde hem de baskı halinde yayınlandı. Eser Avusturya’nın Milli Kütüphanesi, Parlamentosu başta olmak üzere önemli tüm kütüphanelerinde yerini kaynak eser olarak almaya başladı. Eserin yazarı İsmail Tosun Saral, „Kitabımla Avusturya Türkiye arasında bir nebze iyilik ve yakınlaşma yolunda bir tohum da ben serpebildiysem ne mutlu bana!“ dedi.
https://www.yenivatan.at/kirmizi-beyaz-kirmizi-rot-weiss-rot/

Otto Viktor Karl Liman von Sanders kimdir?

Otto Viktor Karl Liman von Sanders (Almanca telaffuz: [ˈɔtoː ˈliːman fɔn ˈzandɐs] 17 Şubat 1855, Stolp – 22 Ağustos 1929, Münih), Alman general ve Osmanlı mareşali olan asker.

Otto Liman Von Sanders, 17 Şubat 1855 tarihinde, Prusya’nın Pomerania bölgesindeki Slupsk’de dünyaya geldi. Babası Prusyalı Yahudi bir asilzade ve mülk zengini bir aristokrattı. Genç yaşta orduya yazılan Sanders, 1874 yılında, Essen Muhafız Birliği’nde subay olarak göreve başladı.

1911 yılında generalliğe kadar yükseldi. 1913’de Alman Ordusu’nun Osmanlı birliklerine eğitim ve lojistik hizmet vermek üzere oluşturduğu komisyona başkan olarak atandı ve I.Kolordu Komutanlığı’na getirildi.

Yaklaşık 80 yıldır ordusunu Avrupa’nın teknik seviyesine getirmek için modernizasyon çalışmaları yürüten Osmanlı İmparatorluğu’nda, bu amaç doğrultusunda görev alan son Alman general, Liman Von Sanders oldu.

Özellikle Sultan II. Mahmud döneminde oldukça fazla ağırlık verilen askeri ıslahat çalışmalarının, aradan 75 yıl geçmesine rağmen istenilen başarıya ulaşamamasının nedeni, Alman teknik ve eğitim desteğinin yetersiz kalmasından ziyade, Türklerin, Doğu medeniyetlerine özgü alışkanlıklarını, Batının katı askeri metotlarına uyduramamasıydı.

Osmanlı şehzadeleri ve yüksek asilzade sınıfının oluşturduğu yönetim kademeleri ve bunlar arasındaki koordinasyonsuzluk büyük bir problemdi. Bunun yanı sıra, saraydaki iç çekişmeler, yolsuzluklar ve kötüye kullanılan görevler de büyük bir sorun teşkil ediyordu. Bu durumda, Alman danışmanların, ordunun altyapısını iyileştirmeye, ıslah etmeye yönelik çalışmaları etkisiz kalıyordu. Hizmet sektöründe ihtiyaç duyulan nakliye ve iletişim de, altyapı eksikliğinden dolayı, o yıllarda oldukça yetersizdi.