Bu işin sonu iyi olur mu? İran’a karşı güç gösterisi

Süddeutsche Zeitung´un haberi veriş şekli dikkat çekti. İsrail'in ev sahipliğinde düzenlenen ve İsrail, ABD, Mısır, Fas, BAE ve Bahreyn dışişleri bakanlarının katıldığı "Necef Zirvesi"nde "İran tehdidine" karşı ortak mücadele ve Filistin-İsrail meselesinde iki devletli çözüm vurgusu yapıldı.

TEL AVİV-  İsrail Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, ülkenin güneyinde yer alan Necef Çölü’nde Sde Boker yerleşim birimindeki bir otelde düzenlenen zirveye, İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid’in yanı sıra mevkidaşları ABD’den Antony Blinken, Mısır’dan Samih Şukri, BAE’den Abdullah bin Zayid, Fas’tan Nasır Burita ve Bahreyn’den Abdullatif bin Raşid el-Zayani katıldı.

Peki bu buluşmayı Almanya’nın Süddeutsche Zeitung’u nasıl gördü. Devamlı Türkçe dilinde tek taraflı yayınlar dışında haber okumak gerek. Alman entellektüel dünyası haberi Süddeutsche Zeitung’dan Türkçe tercümesini yaptığımız Almanca haber üzerinden şöyle okudu:

Bu ittifakın kime yönelik olduğu konusunda „Ortak düşmanlarımızı, özellikle İran ve müttefiklerini korkutuyor ve caydırıyoruz“ ifadelerini kullanan İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid’in organize ettiği bu toplantı bir nevi Siyonist ruhun tam kalbine bir yolculuktu, çünkü toplantının yapıldığı Necef’in derinliklerinde, devletin kurucusu David Ben-Gurion’un mezarının yanı sıra müzeye dönüştürülmüş evi bulunuyordu.

„Üst üste, çapraz kollarla el ele tutuşan, çoğu yaşlı altı adam. Pazartesi günü İsrail’in Necef çölünde bir podyumda bizzat altı dışişleri bakanı tarafından oluşturulan bu tablo elbette bir bale gösterisi değil siyasi bir mesaj olarak tasarlandı: El sıkışmak ve safları kapatmak, İsrail ve ABD’nin dört Arap devleti olan Mısır, Fas, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri ile katıldığı yeni ittifakı göstermeyi amaçlıyor.“ -SZ
Foto: © AP

İsrail’de kısa sürede „tarihi“ kabul edilen bu „Necef zirvesi“ büyük bir memnuniyetle karşılandı, Başbakan Naftali Bennett bir „kutlama gününden“ söz etti ve „Eski ilişkileri geliştiriyor ve yeni köprüler inşa ediyoruz“ dedi. İsrail Dışişleri Bakanlığı, Amerikan başkanlık sitelerindeki toplantılara benzer gayri resmi bir toplantı için „Camp David Formatı“ terimini kullandı. Daha önceki zamanlarda İsrail başbakanları defalarca Arap liderlerle orada bir araya getirilmişti. Şimdi dengenin nasıl değiştiği dikkat çekiyor: ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Arap mevkidaşlarıyla görüşmesinde İsraillilerin konuğuydu.

Pek çok katılımcı için İsrail “Terra incognita” idi  

Necef Zirvesi’nin hedefi olarak herhangi bir anlaşma veya sözleşme yapılmadı. Mısırlı Sameh Shoukry hariç, ülkeleri İsrail ile sadece 2020 İbrahim Anlaşmaları ile diplomatik ilişkiler kuran Arap bakanlar için, Yahudi devleti şimdiye kadar “Terra incognita (Bilinmeyen, keşfedilmemiş toprak)” olarak kaldığından, asıl hedef birbirini tanımaktı.

Bu amaçla akşam düzenlenen yemekli toplantı esnasında, İsrail’in kuzeyindeki Hadera kentinde bir terör saldırısı olduğuna dair haberler patladı. İki şüpheli IŞİD destekçisinin, iki sınır polisini vurarak öldürdüğü ve kendilerini de öldürmeden önce birkaç kişiyi daha yaraladığı bilgisi geçildi. Saldırı, mevcut tüm bakanlar tarafından oybirliğiyle ve sert bir şekilde kınandı.

İran tehdidine yönelik ortak mücadele kararı

Necef Zirvesi ile „tarih yazdıkları“ ve „yeni bir bölgesel mimari inşa ettikleri“ değerlendirmesinde bulunan Lapid, „ortak İran tehdidine“ işaret etti.

Yeni bir Nükleer anlaşma baskısı yakın görünüyor, ancak bu konuda bir yandan anlaşma umudunda olan ABD ile diğer yandan İsrail ve Körfez Ülkeleri arasında derin bir çatlak bulunuyor. Toplantıdan önce İsrail Başbakanı Bennett, „Umarım ABD bölgedeki endişe seslerini duyar“ sözleriyle Blinken’i Tahran rejimine taviz vermemesi konusunda uyardı. Bu noktada herhangi bir yakınlaşma olup olmadığı tartışma konusu oldu. Ancak toplantıdan sonra yeni bir „bölgesel güvenlik mimarisi“ ana konsept olarak konuşuldu. Bölge, bir tür Ortadoğu NATO’su olmaktan kesinlikle çok uzak, ancak İran’a karşı ortak muhalefette, istihbarat bilgisi alışverişinden silah anlaşmalarına kadar birçok işbirliği alanı olduğu da özellikle vurgulandı.

Her halükârda, altı bakan pazartesi günkü görüşmelerinin sonunda basının karşısına çıktıklarında hava mükemmeldi. Sorulara izin verilmedi, ancak her bireyin açıklamalarında dostluk ve barıştan çokça söz edildi. Sde Boker’den davet almayan ve Ramallah’tan toplantıyı „büyük bir illüzyon“ olarak nitelendiren Filistinliler de görev icabı anıldı.

Ev sahibi Lapid, tüm katılımcıların „Necef zirvesini kalıcı bir forum yapma“ konusunda anlaştıklarını duyurdu. Bu teklifi memnuniyetle karşılayan, ancak yer değişikliği öneren Fas Dışişleri Bakanı Nasır Bourita „Umarım yakında başka bir çölde buluşuruz, tabiki aynı ruhla“ dedi.  

 

Kaynak: Süddeutsche Zeitung

 

Relevante Artikel

Back to top button
Cookie Consent mit Real Cookie Banner