Alaska sonrası: Putin yanaktan makas almadığı kaldı

Birol Kılıç, Viyana’dan analiz ve gözlemler, 16.08.2024

Alaska sonrası AB’de büyük hayal kırıklığı var. Başta Viyana ve Berlin’de. Bu ruh hali tüm analiz ve haberlere yansımış durumda. Trump, Putin ile bir konuda hemfikir olduklarını belirtirken „Teşekkür ederim, Vladimir“ dedi. Ancak geriye dönüldüğünde, bu Alaska buluşmasının tarihi bir önemi olmadığı kesin. Alaska sonrası, „son gülen kim oldu?“ sorusu gündemde. Diğer gündeme gelen bir soru şu. Sayın Amerikan Başkanı Trump’ın, acaba Putin karşısında bu kadar etkilenmiş olmasının nedeni, Rusya’nın 2016 ABD seçimlerine müdahale ettiğine dair güçlü kanıtların varlığı mı? Trump’ın Putin’e bir diyet borcu veya korkusu mu var?

Putin yanaktan makas almadığı kaldı

Putin sanki ev sahibi kendisiymiş gibi Alaska’da 2 saat 45 dakikalık toplantı sonrası „açılış konuşmasını“ hem de el kaldırarak tarih dersi verir gibi yapması dikkat çekti. Belli Putin ders vermeye gelmiş.  Trump kendi ülkesinde olan tüm toplantıların açılış konuşmasını kendi yapar. Aslında bu gelenek tüm dünyada böyle değil mi?

Putin, Trump ile görüşmelerin “yapıcı” ve “içerikli” geçtiğini övdü. Putin, Trump’ın selefi Joe Biden ile olan ilişkilerin aksine, artık çok iyi bir diyalog zemini olduğunu söyledi. Putin, “Bay Trump ile iyi doğrudan temaslar kurduk.” dedi. Putin, Ukrayna’nın güvenliğinin sağlanması gerektiği konusunda Trump ile hemfikirmiş. Pardon! Ukrayna’nın en büyük güvenlik sorunu Rusya değil miydi? Putin ayrıca ABD ile daha güçlü ekonomik ilişkiler için fırsatlar görüyormuş. Ticaret hacmi hala sembolik düzeyde olsa da, yeni ABD yönetimi altında yüzde 20 oranında büyümüş. Putin’in Trump’ın yanına gidip bir de yanağından makas almadığı kaldı.

Parmağa dikkat!

Vladimir Putin, Donald Trump’a ayrıca kırmızı halı üzerinden Amerikan Başkanı Trump tarafından karşılanırken bir ara parmağını kaldırarak uyarıda bulunuyor ve ayaküstü kısa dünyayı ve tehlikeleri anlatıyor! Trump hayran! Trump büyülenmiş ve sanki içinden, „Dünya bana hayran Putin. Ben de sana hayranım.“ Putin gerçekten dendiği gibi çıktı. O yüzden tribünlerden maçı izleyemeye mahkum edilen ama maçın direk sponsoru olan AB’deki kişi, kurum ve kuruluşlar sinir krizi geçiriyor. Elde değil. AB’deki aşırı ve popülist sağ çok mutlu.

Diyet!2016 Amerika seçimlerinde Trump’a Rusya’nın desteği oldu mu?

Kimseyi suçlamamak gerekiyor. Ama 2016 seçimlerinin Rusya’nın Amerikan seçimlerinde müdahalesi kesin.

Burada acaba Sayın Amerikan Başkanı Trump’ın Putin karşısında dizlerinin çözülmesinin ve büyülenmiş gibi olmasının nedeni, 2016 seçimlerinde Rusya’nın etkisi mi? Trump’ın Putin’e karşı bir diyet borcu ya da hattat korkusu mu var? Soruyoruz, var demiyoruz. Bunlar Amerika’da en üst düzeyde araştırma konusu oldu ve yayınlandı; 15 Ağustos sonrası tekrar gündeme geliyor. Aşağıda kaynaklarıyla dikkatlere sunmak gerekir.

Sayın Amerikan Başkanı Trump’ın, acaba Putin karşısında bu kadar etkilenmiş olmasının nedeni, Rusya’nın 2016 ABD seçimlerine müdahale ettiğine dair güçlü kanıtların varlığı mı? Trump’ın Putin’e bir diyet borcu veya korkusu mu var?

Gerçekler

Trump’ın kazanmasını doğrudan Rusya sağladı demek yasal olarak ispatlanamadı ama güçlü kanıtlar var olduğunu ABD istihbarat raporları (CIA, FBI, NSA) açık kaynaklardan okunabiliyor. CIA, FBI ve NSA tarafından hazırlanan bu rapor, Rusya’nın 2016 seçimlerine müdahale ettiğini ve bu müdahalenin Donald Trump’ın lehine olduğunu belirtmiştir. Raporda, Rusya’nın amacı olarak Hillary Clinton’ın itibarını zedelemek ve Trump’ın seçilme şansını artırmak gösterilmiştir. Belge [1]

Mueller Raporu (2019)

Özel Savcı Robert Mueller’in yürüttüğü soruşturma sonucunda hazırlanan rapor, Rusya’nın seçimlere müdahalesini iki ana başlıkta incelemiştir. ⁠Sosyal Medya Manipülasyonu: Rusya merkezli Internet Research Agency (IRA), sosyal medya platformlarında sahte hesaplar aracılığıyla Amerikan seçmenlerini etkilemeye çalışmıştır.  ⁠Siber Saldırılar: Rus askeri istihbaratı (GRU), Demokratik Ulusal Komite (DNC) ve Hillary Clinton’ın kampanya e-postalarını hackleyerek, elde edilen bilgileri Wikileaks aracılığıyla yayımlamıştır. Yargı sürecin de  Rus uyruklu bireyler ve kurumlar hakkında ABD’de dava açıldı, bazı hacker’lar FBI tarafından arandı.  Ama Trump ya da kampanya ekibi hakkında ceza davası açılmadı.
Raporda, Trump kampanyası ile Rusya arasında doğrudan bir suç ortaklığına dair yeterli delil bulunamadığı belirtilmiştir.  Belge [2]

ABD Senatosu İstihbarat Komitesi Raporu (2020)

Bu iki partili rapor, Rusya’nın seçimlere müdahalesini doğrulamış ve Trump kampanyasının Rus yetkililerle olan ilişkilerini detaylandırmıştır. Özellikle, Trump’ın eski kampanya müdürü Paul Manafort’un, Rus istihbaratıyla bağlantılı Konstantin Kilimnik ile ilişkisi vurgulanmıştır. Belge [3]

Son Gelişmeler ve Tartışmalar

2025 yılında, bazı yeni belgelerin ortaya çıkmasıyla birlikte, Obama dönemi yetkililerinin 2016 seçim müdahalesi konusundaki tutumları yeniden gündeme gelmiştir. Bu belgeler, bazı istihbarat yetkililerinin değerlendirmeleri hızlandırdığı ve iç itirazlara rağmen raporları onayladığını iddia etmektedir. Belge [4]

Sonuç

Özetle, Rusya’nın 2016 ABD başkanlık seçimlerine müdahale ettiği konusunda geniş bir uzlaşı bulunmaktadır. Ancak, bu müdahalenin seçim sonucunu doğrudan etkileyip etkilemediği ve Trump kampanyasının bu müdahaleye ne ölçüde dahil olduğu konuları tartışmalı olmaya devam etmektedir.

 

Ukrayna’nın başını belaya sokanlar 2014’de özünde Ruslar´dan ve Ukraynalılardan önce bir Türk yurdu olan Krım işgal edilirken niye sesini çıkarmadılar ve tam tersi NATO sınırlarını Rusya’nın kırmızı çizgisi olan „Ukrayna NATO üyesi ve üstüne AB ülkesi“ olması diye bilinen Rusya´yı kışkırtanlar nerede? İnsan Alaska’da bu toplantıları izlerken Trump’un kendini, „ava giderken avlanma“ durumu konusunda endişe ediyor. Amerika eski Amerika değil ve olamayacak. İçte ekonomik, sosyal ve siyasal sorunlar korkunç!

İşte Amerika’da korkunç düzeylere ulaşan iç sorunlar ve dış siyasetle dünya beni konuşuyor şovla iç sorunları kapatma isteği herkese aslanlık yapan Trump, Rusya’ya karşı Ukrayna saldırgan savaşını durdurmazsa “yaptırım” kelimesini ağzına bile almaya cesaret edememesine neden oldu.

Trump kendi şov dalgasına balta vurmak istemedi. Putin bu kırmızı halı üzerinden Trump’ın şov dalgasının üzerine binerek adeta sörf yaparak NATO ve AB’ye, dolaylı olarak çizginin altında, „canınız cehenneme. Rusya sınırına NATO ve AB olarak siz dayandınız ve bizi tehdit ettiniz. Zelensky’i ikna edin Rusya’nın işgal ettiği toprakları gelsin imzalasın ve kabul etsin“ dedi.

Bu işin sonu iyi gözükmüyor.

ABD Başkanı, Kremlin lideri Vladimir Putin’e kesin rakip olamadığını ve Putin’in büyüsüne kapıldığı tüm ciddi ve güvenilir analizcilerin dile getirmesi tesadüf mü ve en kötüsü şimdi, „Ukrayna’yı daha kötü sonuçlar mı bekliyor?“ Herkesin kafasını bu soru meşgul ediyor.

„Ukrayna’yı daha kötü sonuçlar mı bekliyor?“

Rusya uzmanlarının ve analizcilerinin birinin görüşme sonrası ifadelerini ve gündemdeki soruları Türkçe veriyorum.

Hepsinin ortak kanısı şu yönde: Alaska’daki zirvenin başarısızlığı, Ukrayna için daha kötü sonuçların önünü açabilir ve hatta açmış olabilir. ABD Başkanı Donald Trump ve Kremlin lideri Vladimir Putin’in Alaska’da üç saat boyunca ne konuştukları hakkında hâlâ pek çok soru işareti var. Trump kaş yapayım derken göz mü çıkardı. İki liderin görüşme sonrası açıklamaları son derece belirsiz.

Putin, Ukrayna’da ateşkes neden önermedi? Bu Rusya’nın lideri, komşu ülkeye karşı yürüttüğü iki ülkeye ve dünyaya zarar veren savaşı cezasız bir şekilde sürdürebilir mi demek oluyor? Trump, “yaptırım” kelimesini ağzına bile almadı veya almaya cesaret edemedi? Aslan yürekli(!) Trump’a ne oldu? Alaska toplantısı sonrası şov yapayım derken dizleri resmen Putin karşısında çözülmüş, yorgun ve  suratı ekşimiş bir Trump var karşımızda. Resimlere bakıldığında bu görülmüyor mu? Alaska başlangıç ve sonunun resimlerine bakalım. Trump kendine yazık etti diyenler haksız mı? Ava giderken avlanan Trump’ın bundan sonra kızarak kükrerse ne olacak veya kaç yazar? Birileri kaybedecek. Herşey olabilir ama barış olmayacak. Nobel barış ödülü almak isteyen Trump acaba ateşin üzerine benzinle mi gitti?

Alaska- Sonuç : Putin’in sesi veya borazanlığını yapan Trump

Der Standard’dan Karl Doemens AB’nin durumu ve şok halini sözleri bana ait olmadığını dikkat çekerek aşağıda veriyorum:

„Tüm bunlar başta Ukrayna halkı ve tüm Avrupalılar için aslında kötü haber. Yine de bu, bu koşullar altında elde edilebilecek en iyi sonuçtur. Anchorage’dan gelen görüntüler her demokratın midesini bulandırıyor: Bir zamanlar özgür dünyanın lideri olan Amerikan başkanı, Lahey’de uluslararası tutuklama emriyle aranan bir savaş suçlusuna kelimenin tam anlamıyla kırmızı halı serdi ve onu coşkuyla alkışladı.

Amerikalı otokrat adayı ile dostu Putin’in Ukrayna’nın haberi olmadan kapalı kapılar ardında yaptıkları “anlaşma”nın, bu ezilen ülkenin durumunu herhangi bir şekilde iyileştireceği konusunda pek bir umut yok. Trump, daha önce de Putin’den bir sonraki fırsatta bir sonraki Ukrayna eyaletini ele geçirmemesi için herhangi bir güvence talep etmeden, toprak tavizleri hakkında neşeyle spekülasyonlar yapmıştı.

Casus ve egomanyak Trump, Putin’in sınırsız gibi görünen gücü, acımasızlığı ve doğal kaynakları tarafından rahatsız edici bir şekilde büyülenmiştir. Ve eğitimli KGB subayı, dengesiz narsist Trump’ı ustaca manipüle ediyor. Kremlin lideri Putin’in konuk ev sahibi Amerikan Başkanı Trump’ı “sevgili dostum” olarak övüp Moskova’yı ziyaret etme sözü vermesine kadar varan basın toplantısından daha da çarpıcı olanı, Trump’ın Fox News’te verdiği televizyon röportajında ortaya çıktı. ABD Başkanı, Putin’in kendisini 2020 ABD seçimlerinin galibi olarak tanıdığını ve görevde olsaydı Ukrayna’yı asla işgal etmeyeceğini garanti ettiğini ciddiyetle övündü. Buna inanıyor Trump. Trump gibi bir devlet liderinin, bir saldırgan tarafından bu kadar kaba bir şekilde kandırılması, bir ego manyak olan mağdurun kötü bir avukatı olduğunu gösterir.

Bu nedenle Trump ve Putin arasındaki zirve, başından beri tehlikeli bir girişimdi. Şimdi ise, sözde tüm zamanların en büyük “anlaşma adamı”na bir darbe vurdu ve Putin’e gereksiz bir PR başarısı sağladı. Ancak bu başarısızlık, sonraki müzakerelerde nihayet ilgili tarafların da masaya oturması için bir fırsat sunuyor. Tabii ki Trump’tan çok fazla destek beklememelidirler.

Zirvedeki başarısızlığının ardından Trump, suçu hemen başkasına attı ve artık Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky’nin hızlı bir “anlaşma” imzalaması gerektiğini söyledi. Bunu zaten toplantı öncesi Putin dünyaya bin kere ilan etmişti. Aslan yürekli Amerikan Başkanı Trump’ın kalkıp bunu Alaska´da toplantı sonrası Putin’in sesi veya borazanı gibi iletmesi inanılmaz ama gerçek.“

Ortalama bir Rus vatandaşının Ukrayna hakkında fikirleri

Ortalama bir Rusya vatandaşının Ukrayna, Alaska ve Putin’in Alaska ziyaretine bakışı aslında Rus halkının nasıl tüm medyanın ele geçiren Kremlin’in propaganda etkisinde olduğunu göstermesi açısından Alaska sonrası özellikle önem arz etmektedir. ( Kısa İngilizce alt yazılı video).  Bu fikirler yaklaşık Kremlin’in fikirleri olduğunu anlamak için kahin olmak gerekmiyor.

Bu sade vatandaşın bakışını Sayın Trump’ın 15 Ağustos 2025 tarihinde Alaska’da Putin’in „borazanlığını başarılı bir şekilde“ yapmasından sonra daha ciddiye alınması gerekiyor.