BM kürsüsünde eski terörist figür, şimdi cumhurbaşkanı olarak konuştu

NEW YORK. 24 Eylül 2025’te Ahmed el-Şara, 1967’den bu yana BM Genel Kurulu’na katılan ilk Suriye lideri olarak New York’ta konuştu. Konuşmasında ülkesine yönelik yaptırımların kaldırılmasını talep etti, İsrail’in olası saldırılarına karşı uluslararası toplumu uyardı. Gazze halkına destek mesajı verdi, savaşın sona ermesi çağrısında bulundu. Ancak bu söylem, geçmişteki siciliyle çelişkili bulundu.

Şara’nın açıklamaları şu şekilde: „İntikam değil adalet için savaştık. Zorlu ve yeni bir sayfa açıyoruz. 1974 anlaşması doğrultusunda uluslararası topluluğunda bizim yanımızda durmasını istiyoruz saldırılar karşısında. Eskirejim düşer düşmez çok net bir politika ortaya koyduk. Güvenlik, istikrar ve ekonomik gelişme üç temel prensibimizdi. Kaybolanlar için bir komisyon kurduk. Şimdi de tabii ki meclis için yasama için ve tüm kurumların eski hallerini lağvederek yeni kurumlar kuruyoruz. Hem küresel hem de bölgesel ortaklarımızla çalışarak yaptırımların kaldırılması için çaba gösterdik. Ve artık yaptırımları kaldırdık. Birçok uluslararası şirket Suriye pazarına girmeye başladı. Artık Suriye kurumlarını sıfırdan yasalarını yazarak yeni bir Suriye inşa etmektedir. Suriye antik medeniyet ve kültürün merkezi olan yerdir. Yalanlar ortadan kalktı ve gerçekler ortaya çıktı. Suriye dünya uluslarında hak ettiği yeri almıştır. Bizim yanımızda olan, Suriye halkının davasında yer alan tüm destekçilerimize, ülkelere teşekkür etmek istiyorum. Özellikle Türkiye, Katar, Suudi Arabistan ve Arap ülkelerine teşekkür etmek istiyorum.“

HTŞ Geçmişi ve Savaş Suçları

Şara, Hayat Tahrir eş-Şam (HTŞ) örgütünün lideri olarak biliniyor. HTŞ, ABD, AB, Türkiye ve Japonya tarafından resmen terör örgütü olarak tanınıyor. 8 Aralık 2024’te HTŞ öncülüğünde Şam’a girerek yönetimi ele geçiren Şara, Beşar Esad’ın Rusya’ya kaçmasıyla geçici devlet başkanı ilan edildi. Bu süreçte Arap Alevi, Dürzi ve Hristiyan topluluklara yönelik yağma, tehcir, mülkiyet gaspı ve toplu şiddet suçlamaları gündeme geldi.

ABD ve BM Kayıtlarında Dijital Temizlik

Ahmed el-Şara’nın BM kürsüsüne çıkışı sadece diplomatik bir jest değil, aynı zamanda dijital arşivlerin ve uluslararası yaptırım rejimlerinin güvenilirliğini sorgulatan bir olay olarak kayda geçti. 2013 yılında ABD tarafından “Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist” ilan edilen Şara, El Nusra Cephesi ve HTŞ bağlantıları nedeniyle hakkında 10 milyon dolarlık ödül konmuş bir figürdü. Mal varlıkları dondurulmuş, ABD vatandaşlarının onunla işlem yapması yasaklanmıştı.

Ancak Eylül 2025 itibarıyla BM Güvenlik Konseyi’nin yaptırım portalında Şara’ya dair tüm kayıtlar sessizce silindi. Daha önce El Kaide yaptırım rejimi kapsamında listelenmiş olan Şara’nın BM kişi sayfası hata vermeye başladı. Arama motorları ve resmi BM bağlantıları artık erişilemiyor. Bu dijital kayboluş, teknik bir hata mı yoksa stratejik bir temizlik mi sorusunu gündeme getirdi.

ABD arşivleri hâlâ Şara’nın terörist statüsünü belgelemeye devam ediyor. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın 2013 tarihli açıklaması hâlâ erişilebilir durumda. Newsweek’in 2025 tarihli haberine göre, ABD bu yıl içinde Şara’ya yönelik ödülü geri çekti. Ancak BM’nin bu dijital silinmeyi kamuoyuna açıklamaması, medya rehabilitasyonu ve kurumsal hesap verebilirlik açısından ciddi bir güven krizi doğurdu.

Uluslararası hukukta yaptırım rejimlerinin gücü sadece hukuki metinlerle değil, kamuya açık görünürlükle ölçülür. Şara’nın BM kürsüsündeki varlığı, sadece bir konuşma değil, aynı zamanda dijital hafızanın ve arşivsel vicdanın sınandığı bir andır.

https://2009-2017.state.gov/r/pa/prs/ps/2013/05/209499.htm  

https://www.newsweek.com/us-remove-bounty-syrian-leader-al-qaeda-2004650  

https://press.un.org/en/2016/sc12383.doc.htm  

https://www.un.org/securitycouncil/sites/www.un.org.securitycouncil/files/consolidated.pdf  

https://sanctions.un.org/en/entity/abu-mohammed-al-jawlani  

https://sanctions.un.org/en/search  

https://sanctions.un.org/en

New York’ta Sokak Tepkisi

BM konuşması sırasında New York’ta yüzlerce kişi protesto gösterisi düzenledi. Suriye’den gelen Arap Alevi, Dürzi ve Hristiyan topluluklar, “Golani’ye kürsü değil mahkeme gerekir” pankartlarıyla Şara’yı hedef aldı. BM’nin bu figüre söz hakkı vermesi, protestocular tarafından “tarihe geçecek bir yüz karası” olarak nitelendirildi. Göstericiler, HTŞ’nin lideri olarak Şara’nın 5 milyona yakın Suriyeliye yönelik baskı ve şiddet geçmişini hatırlattı.

Gazze Retoriği ve Çelişkiler

Şara konuşmasında Gazze halkına destek verdiğini belirtti. Ancak kendi Cumhurbaşkanlığı sarayına bomba atıldığında sessiz kalması, İsrail’le güvenlik müzakereleri yürütmesi ve ABD’de Yahudi Suriyelilerle bağış toplantısı düzenlemesi kamuoyunda tepkiyle karşılandı. İsrail medyası, Şara’nın toplantısında Haham Yusuf Hamra’nın 100 bin dolar bağış yaptığını yazdı.

Diplomatik Detaylar

Konuşma tarihi: 24 Eylül 2025  

Saat: 20:30 (Avusturya saatiyle)  

ABD vizesi: 21–25 Eylül arası özel giriş izni  

Konuşma süresi: Kısa ve sınırlı  

BM kürsüsüne çıkan ilk Suriye lideri: 1967’den bu yana ilk kez

Hâlâ Erişilebilen Resmî Belgeler

https://2009-2017.state.gov/r/pa/prs/ps/2013/05/209499.htm  

https://www.newsweek.com/us-remove-bounty-syrian-leader-al-qaeda-2004650  

https://press.un.org/en/2016/sc12383.doc.htm  

https://www.un.org/securitycouncil/sites/www.un.org.securitycouncil/files/consolidated.pdf

Artık Erişilemeyen BM Sayfaları

https://sanctions.un.org/en/entity/abu-mohammed-al-jawlani  

https://sanctions.un.org/en/search  

https://sanctions.un.org/en