Bahşiş konusunda anlaşma sağlandı: Yeni düzenleme şöyle
Avusturya'da sosyal taraflar uzlaşmaya vardıktan sonra, Neos'un da kabul edebileceği bir "bahşiş üzerinden vergi alma" konusunda uzlaşma sağlandı: Bahşiş vergileri kalacak, ancak öngörülenden daha düşük olacak.
VİYANA. Avusturya’da bahşiş, birçok restoran çalışanı için gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturuyor. Bu nedenle, bahşişler üzerindeki vergi tartışmaları daha da Avusturya’da kritik hale geldi. Der Standard’ın verdiği haber göre hatta bazı kesimlerde, gelecekte bahşişlerin vergilendirileceği endişesi bile ortaya çıktı. Ancak bu hiçbir zaman planlanmamıştı ve bundan sonra da olmayacak. ÖVP, SPÖ ve Neos’un Perşembe günü vardıkları anlaşma da bunu teyit ediyor. Son anlaşmanın temel temel sonucu: Bahşişler çalışanlar için vergiden muaf kalacak, sosyal sigorta yükümlülüğü olan tutarlar için ödenecek sabit tutarlar ülke genelinde tek tip hale getirilecek.
Burada bir açıklama lazım: Bu ülkede bahşişler vergiden muaf olmakla birlikte sosyal sigorta yükümlülüğüne tabidir. Bunun için genellikle faaliyet türüne, sektöre ve eyalete göre değişen bir sabit tutar ödenir. Viyana’da örneğin, garsonlar için bu tutar aylık yaklaşık 60 avro olmakla birlikte, 2005 yılından bu yana enflasyona göre ayarlanmamıştır. Diğer eyaletlerde ise sabit tutar şu anda 40 ile 70 avro arasında değişmektedir.
ÖVP SPÖ ve NEOS koalisyon hükümetinde SPÖ’nun yönettiği Avusturya Sosyal Bakanlığı sözcüsü, STANDARD’ın Perşembe sabahı yaptığı soruna verdiği yanıtta, bu durumun gelecekte değişeceğini doğruladı. Buna göre, oranlar ülke genelinde tek tip hale getirilecek. Daha ayrıntılı bilgiler ilk etapta açıklanmadı, ancak kısa süre sonra Turizm Bakanı Elisabeth Zehetner (ÖVP) tarafından açıklandı. Buna göre, 2026’dan itibaren garsonlar için aylık 65 avroluk bir sabit ücret geçerli olacak, tahsilat yapmayanlar için ise bu tutar 45 avro olacak. 2027’de bu oranlar sırasıyla 85 ve 45 avroya, 2028’de ise 100 ve 50 avroya yükselecek. Sonraki yıllarda enflasyona göre yıllık bir ayarlama yapılacak.
Sosyal güvenlik katkı payları “birkaç avro” artacak
Bir değişikliğin gerekli olduğu konusunda sosyal taraflar ve bazı siyasi aktörler arasında uzun süredir fikir birliği vardı. İlk olarak Avusturya sendika ve ticaret odası anlaşmaya vardıktan sonra, SPÖ ve ÖVP de buna uydu. Temel fikir, sabit ücretleri tek tip hale getirmekti. Ancak son ana kadar, üçlü ittifakın üçüncü üyesi olan Neos karşı çıktı. Neos, geçmişte işverenlerin çizgisinde hareket ederek bahşişlerin vergiden tamamen muaf tutulmasını savunmuştu. Böylelikle garsonlar ek gelirlerinin daha fazlasını elinde tutabilecekti. Ancak işçi tarafı, emekli maaşlarının ve işsizlik yardımlarının azalacağı uyarısında bulunarak bu öneriyi kabul etmedi.
Başlangıçta tartışılan aylık 95 avroluk sabit tutarın düşürülmesiyle Neos da anlaşmaya katıldı. Üç koalisyon ortağından en küçüğü olan Neos, aynı zamanda şirketler için hukuki güvence talep eden en güçlü sesli parti idi. Bu da artık sağlandı: 2021’den bu yana vergi ödemesi eksik olan şirketlere karşı açılan tüm davalar toplu olarak düşürüldü. Hükümet, genel af ile sosyal sigorta kurumlarının ek taleplerinin mümkün olmayacağını açıkladı.
Çalışanların sosyal sigorta primleri yıl başında “birkaç avro artacak”. Avusturya Sendikalar Konfederasyonu (ÖGB), mevcut sabit tutarın üç yıl sonraki tutarla karşılaştırıldığında, bu artışın 9 ila 11 avro olacağını hesapladı. Buna karşılık, uzun vadede emekli maaşlarında aylık yaklaşık 27 avro artış olacak.
Sosyal güvenlik katkı payları genellikle gerçek gelir üzerinden hesaplanıyor. Bahşişler için ise sıkı bir kayıt tutma zorunluluğu var, çünkü bahşişler hala çoğunlukla bozuk paralarla ödeniyor. Bu nedenle, zahmetli bahşiş kayıtlarını önlemek için 17 yıl önce, hesaplamanın temelini oluşturan bir sabit tutar getirildi. Bu tutar, restoran ve kafeterya çalışanlarının yanı sıra kuaförler ve taksi şoförleri için de geçerlidir.
“Pragmatik çözüm”
Sabit tutarın miktarı, şu ana kadar ilgili eyaletlerin ekonomi odası temsilcileri ile Avusturya Sağlık Sigortası Kurumu (ÖGK) arasında müzakere ediliyor. Bahşiş tartışması, son aylarda özellikle ÖGK’nın bazı restoran işletmelerinden talep ettiği ek ödemelerle alevlendi. Bunun nedeni, bahşişlerin nakit yerine kartla ödenmesinin yaygınlaşması ve bu sayede kasada kayıt altına alınarak daha iyi belgelenebilmesidir.
Aşağı Avusturya Eyalet Başkanı Johanna Mikl-Leitner (ÖVP), bunun “doğru yönde atılmış bir adım” olduğunu söyledi. Ancak, yaptığı açıklamada, sosyal sigorta yükümlülüğünden tamamen muafiyet talebini “tamamen başaramadığını” belirtti. Bu konuda son olarak bazı ÖVP liderliğindeki eyaletlerden de destek almıştı. Ekonomik Konsey “dönüm noktası”ndan, ÖGB ise “pragmatik çözüm”den bahsediyor. 2003’ten 2013’e kadar şu anda Neos Devlet Sekreteri olan Sepp Schellhorn’un liderlik ettiği Avusturya Otelciler Birliği ise “bürokratik olmayan ve daha az federalist bir çözüm”den memnuniyetini dile getiriyor.
Neos partisinden Schellhorn, yazılı bir açıklamada, bu düzenlemeyle “işletme sahipleri ve çalışanlarının gereksiz bürokrasi ve ek ödeme tehdidi nedeniyle endişelenmelerine veya hatta varlıklarını kaybetme korkusu yaşamalarına gerek kalmayacağının” garanti edildiğini belirtti ve koalisyon ortaklarının sabit ücreti başlangıçta planlanandan daha düşük belirlemeyi kabul etmesinden memnun olduğunu ifade etti.
