
BORÇ DANIŞMANI UYARIYOR : “Avusturya’da birçoğu son para rezervlerini de tüketti”
Enflasyon nedeniyle borç danışmanlığı servisinin telefonları susmak bilmiyor. Avusturya Borç Danışmanlığı Derneği'nin Genel Müdürü Thomas Berghuber “Krone” ile yaptığı bir röportajda “Son 13 yılın en yüksek ilk temas sayısına sahibiz” dedi. Deneyimli danışman Berghuber ayrıca insanların “borç kısır döngüsüne” nasıl kapıldıklarını ve aşırı borçlanmanın insanı neden hasta edebileceğini de açıkladı.
Viyana. Thomas Berghuber (61) 1993 yılından bu yana Yukarı Avusturya Borç Danışmanlığı Derneği’nin( Schuldnerhilfe OÖ) Genel Müdürü olarak görev yapıyor. Kuruluşunun şu anda 47 çalışanı var ve yılda yaklaşık 6.000 borç sarmalına giren insana destek veriyor. Schuldnerhilfe OÖ ile ilinde devlet tarafından tanınan ikinci bir danışma merkezi de bulunuyor. Liseyi Linz’de bitiren Berghuber, daha sonra Innsbruck’ta hukuk eğitimi aldı ve 61 yaşında ailesiyle birlikte yaşadığı Yukarı Avusturya’ya döndü.
Ne için borçlanırdınız?
Thomas Berghuber: Yenilemek ve yaşam alanı yaratmak için. Kesinlikle tüketim ve tatil için değil.
Yani son model bir cep telefonu ya da Maldivler’de rüya gibi bir tatil için değil mi?
Hayır, bir insan olarak ve kesinlikle bir borç danışmanı olarak bunu yapmazdım. Borç danışmanlığında insanların nasıl borca girdiğini görürüz. Bu, birçok nedenden oluşan meşhur karışık bir torbadır. Bunun bir kısmı da tüketici harcamaları, örneğin ayda 80 ya da 90 avroya mal olan sözleşmelerle pahalı cep telefonları. Bu gizli bir kredi anlaşmasından başka bir şey değil. Bu çok tehlikeli.
Tüketici borcunun diğer örnekleri nelerdir?
Klasik örnek, kredili bir yaz tatili ya da kayak tatilidir. Kulağa çılgınca geliyor ama yoğun bir şekilde reklamı yapılıyor. İki ya da üç haftalığına tatile gidersiniz ve sonra altı ila on iki ay boyunca geri ödersiniz. Kredili Noel hediyeleri de klasik bir tüketici ayartmasıdır. Büyük posta siparişi şirketleri 36 aylık taksitlerin reklamını yapıyor. Bu, on iki ay sonra yine Noel olacak ve ben hala geçen yılın hediyeleri için ödeme yapıyor olacağım anlamına geliyor.
Enflasyon ne ölçüde bir rol oynuyor?
Bize gelen insanlar ekonomik olarak zayıf olma eğiliminde. Bu grup enflasyondan orantısız bir şekilde etkileniyor. Birçok kişi son rezervlerini – tasarruf hesapları, hayat sigortası, inşaat şirketi tasarruf sözleşmeleri – kullandıkları için ya da aile birlikte ödeme yaptığı için bu noktaya kadar gelebildi. Ancak her rezerv bir noktada tükenir. Ve sonra, ne yazık ki, çok hızlı bir şekilde kredili mevduata ve küçük bir krediye dönüşüyor. İşte bu noktada yüksek faiz oranları devreye giriyor ve içinden çıkılması çok zor olan kısır döngü başlıyor.
Fiyatlardaki artış danışmanlık hizmetlerine de yansıyor mu?
Evet, tabii ki yansıyor. Ölçtüğümüz tüm rakamlar yükseliyor. Son 13 yılın en yüksek ilk temas sayısına sahibiz. Önümüzdeki iki ya da üç yıl boyunca rakamların yükselmeye devam edeceğini düşünüyoruz. Bugün artı eksi sıfır olan, gelirini gözle görülür bir şekilde artıramayan ama harcamaları artan kişiler iki ya da üç yıl sonra sorun yaşayacaklar.
Borç kısır döngüsünden nasıl çıkarsınız?
Birkaç vidayı çevirmeniz gerekiyor.
Birey ne yapabilir?
Dürüst bir gelir ve gider hesabı, bir bütçe defteri tutun. Sonra bir düşünün: Önümüzdeki birkaç yıl içinde bir şey değişecek mi?
Etkilenenler başka ne yapabilir?
Yasal olarak hakkım olan ancak bilmediğim pek çok transfer ödemesi var. Bir de farkında olmadığım pek çok gizli maliyet yiyicisi var. Danışmanlığımızda sıkça karşılaştığımız bir örnek: Bir inşaat şirketi ile tasarruf planım ve bir kredim var. Bu aslında kötü bir anlaşma. Krediye, yapı topluluğu tasarruf planından aldığımdan daha fazla faiz ödüyorum.
İnsanların borçlu olduklarında yapabilecekleri her şeyi anlatıyorsunuz. Kurumunuz çok geç, yani insanlar zaten borçluyken başlamıyor mu?
Listelediğim her şey herkesin her zaman yapması gereken şeyler.
Finansal sonuçları dışında: Borcun insanların hayatı üzerinde nasıl bir etkisi var?
Burada ayrım yapmak zorundasınız. Borç normal bir iştir. Aşırı borçlanma, iflas ve borç sorunları tehlikelidir – çok büyük etkileri vardır: Daha kötü besleniyorsunuz, daha fazla stres yaşıyorsunuz. Hastalıklara karşı daha hassassınız, sağlık sisteminin bir kısmını karşılayamıyorsunuz. Daha uzun süre borç içinde olan insanlar geri çekiliyor. Sosyalleşmek için daha az paraları oluyor ve bara daha az gidiyorlar. İnsanlar bir yandan para biriktirmek, diğer yandan da bu konuda soru sorulmasını önlemek için kendilerini geri çekerler.
Daha az insanın aşırı borçlanmaya düşmesi için nelerin değişmesi gerekir?
Değiştirilmesi gereken birkaç şey var. İnsanların çok daha fazla finansal eğitime ihtiyacı var. Ardından borç seviyelerindeki muazzam artışın acilen sınırlandırılması gerekiyor. Şu anda faiz ve maliyetler nedeniyle borç seviyesinin ucu açık. Borç seviyesinin en fazla iki katına çıkarılması çağrısında bulunuyoruz. Ve tamamen sosyo-politik açıdan: belirli transfer ödemeleri gözle görülür şekilde arttırılmalıdır.
Son soru: Bir danışman olarak karşılaştığınız en yüksek borç seviyesi neydi?
Zaman zaman şirketlerini batıran eski serbest meslek sahiplerimiz oluyor. Ancak bunlar mutlak aykırı değerler, on milyona kadar çıkabiliyorlar. Ancak ölçeğin alt ucunda da insanlarımız var, örneğin şu anda aklımda olan bir emekli gibi: Asgari bir emekli maaşı var, tutumlu yaşıyor ama faizler yüzünden 7.000 avroluk borcu karşılayamıyor. Kişisel iflası düşünüyoruz.
Daha fazla bilgi: