Bulgar asıllı ünlü araştırmacı gazeteci Grozev, Avusturya’daki Rus casusların yöntemlerini anlattı

Viyana. Yeni Vatan Gazetesi, Die Presse Gazetesi’nden Susanna Bastaroli imzalı haber analizi sizin için Türkçeye çevirdi.

Bulgar yıldız gazeteci Christo Grozev, Salı akşamı Viyana’daki Concordia Basın Kulübü’nde düzenlenen bir etkinlikte „Şu anda neden bu kadar çok gazeteci ve ilgili kişilerinin burada oturduğunu gerçekten anlayamıyorum“ diye espri yaptı. Gerçekten de  Viyana’da sokaklar bomboştu, Avusturya Hollanda’ya karşı tarihi golünü henüz atmıştı. Araştırmaları nedeniyle Kremlin’in arananlar listesinde yer alan tanınmış araştırmacı gazetecinin Viyana’ya bizzat gelmesi de muhtemelen Avusturya’nın attığı goller kadar büyük bir sürprizdi: 2023’te Viyana’yı terk etmek zorunda kaldıktan sonra şu anda ABD’de yaşayan Bulgar gazeteciyle bir video bağlantısı kurulacağı duyurulmuştu: Avusturyalı yetkililer o dönemde kendisine güvenliğinin artık burada garanti edilemeyeceğini bildirmişti.

Buna rağmen Grozev, 20 yıl boyunca ailesiyle birlikte yaşadığı eski memleketine dönmeye devam ediyor. Viyana’da  hala güvende değil, ziyaretleri gizli ve Avusturya Anayasayı Koruma Dairesi( Türkiye’deki MİT benzeri bir kuruluş) tarafından sıkı bir şekilde korunuyor. CON CORDIA basın odasının girişinde korumalar nöbet tutarken, Grozev önceden kendisini koruyan ülke olan Avusturya hakkında kötü konuşmak istemediğini söylüyor.

Avusturya’nın daha fazla karşı istihbarata ihtiyacı var

“ Ancak, Avusturya, tüm gizli servislerden Rus casusların yanı sıra yasadışı olarak adlandırılan, yani gizli çalışan ve diplomatik statüsü olmayan uyuyanlar için de  Avrupa’da bir merkez olmaya devam ediyor” diyen Grozev, „Avusturya çok küçük bir ülkenin karşı istihbarat altyapısına sahip. Ancak casusların yoğunluğu göz önüne alındığında, büyük bir ülkenin yapısına ihtiyaç duyacaktır“ dedi.  Muhtemelen Avusturya’nın pek çok büyük casusluk skandalını kendisinin ortaya çıkarmamasının, ancak Batılı istihbarat servisleri tarafından uyarılmasının ve işaret edilmesinin bir nedeni de budur. Batılı istihbaratın Avusturya’dan  çok daha fazla personeli var.

Avusturya’nın karşı istihbaratında yeterli personel yoktu. Grozev, az sayıdaki personelden biri olan eski Avusturya İstihbarat BVT bölüm başkanı Martin Weiss’ın Ruslar için çalıştığını vurguluyor. Weiss ve meslektaşı E. O.’nun, eski Wirecard üst düzey yöneticisi Jan Marsalek adına yıllarca Rus servisleri için bilgi toplamışlardı. Diğer şeylerin yanı sıra E.O., Grozev’in Viyana’daki adresini Rus ajanlarına göndermişti. Kremlin, araştırmaları sırasında çok sayıda Rus ajanını ve gizli servis operasyonunu ifşa eden gazeteciyi yıllardır göz hapsinde tutuyordu. Diğer şeylerin yanı sıra, muhalif figür Alexei Navalny ‚ye yönelik ilk zehirli saldırının soruşturulmasında belirleyici bir rol oynadı.

Avusturya’nın yardımıyla bir komando, Bulgar gazetecinin Viyana’daki evine zorla girmişti. Grozev anlatıyor: „Komandolar evine girdiğinde oğlu kulaklıkla bilgisayarda oynuyordu. Hiçbir şey fark etmemiş. Tuvalete ya da mutfağa gitmiş olsaydı neler olabileceğini hayal bile etmek istemiyorum. Ajanlar (Rusya’dan Jan Marsalek tarafından koordine edilen ve daha sonra Londra’da ifşa edilen bir grup Bulgar) yanlarında bir dizüstü bilgisayar götürmüşler. Neyse ki yanlış olan. İçinde sadece annemin yemek tarifleri vardı. Muhtemelen siyah IBM dizüstü bilgisayarı Alexei Navalny hakkındaki Oscar ödüllü belgesel filminde görmüşlerdi.“

Şüpheli bir kahve evi ve garip iş anlaşmaları

Ruslar, araştırma portalı Bellingcat için çalışan Bulgar araştırmacı gazeteci Grozev’i  Viyana’dan Amerika’ya gitmek zorunda kalmadan uzun süredir Viyana’da  Rus ajanlar tarafından gözetim altında tutuyordu. Grozev, „Rus ajanlar için hiçbir çaba çok fazla değildir. Viyana’da kaldığım dairenin yakınında açılan ve „mükemmel espresso“ yapan küçük kahve açıldı.  Mekan her zaman boştu. Ama bana devamlı kur yapıyorlar.  Diyalog arıyorlar ve hatta çalışma saatlerini benim ihtiyaçlarına göre ayarlamışlar. Taşındığım zaman kahve kapandı. Daha sonra buranın Rus ajanları tarafından işletildiğini öğrendim. Genel olarak Viyana’da „mantıklı gelmeyen“ pek çok ilginç restoran ve mağaza var. Avusturya bu açıdan gerçekten Viyana özel bir yer“ dedikten sonra  Viyana’da bu tür pek çok dükkânı ziyaret ettiğini ve tek tük biblolar da satın aldığını söyleyerek şaka yaptı.

Rusya’nın Avusturya siyaseti üzerindeki etkisi

Grozev’e göre Rus casuslar sadece Avusturya’daki yabancı temsilciliklerde değil, örneğin yıllardır yabancı istihbarat servisi SWR’nin sızdığı Viyana-Wieden’deki kültür enstitüsünde de bulunuyor. Gazeteci, 1992’den bu yana kimseyi öldürmediği için bu enstitünün „en iyisi“ olduğunu söylüyor. Avusturya’da daha fazla SWR ve daha az iç istihbarat servisi FSB ve askeri istihbarat servisi GRU olsaydı iyi olurdu. GRU, aralarında su arıtma alanında faaliyet gösteren bir şirketin de bulunduğu çok sayıda şirkete sızmış durumda. Şu anda bu konuyu araştıran gazeteci, „Bu çok korkutucu. Rusya ayrıca Avusturya’da casuslar yetiştirmeye çalışıyor.” dedi.

Grozev, özellikle Eylül ayında yapılacak Avusturya Parlamentosu Ulusal Konsey seçimleriyle ilgili olarak, Rusya’nın Avusturya siyaseti üzerindeki etkisinden de endişe duyuyor. Rusya’nın sadece Kremlin yanlısı olarak bilinen FPÖ ile değil, „diğer partilerden politikacılarla da“ temas kurmaya çalıştığını vurguluyor. Ancak sonbaharda FPÖ’nün kazanması halinde, bariz nedenlerden dolayı „şu anda izin verdiğinden çok daha az sıklıkta Viyana’ya geleceğini belirtiyor.

Futbol taraftar kulüplerinden katiller

Grozev ayrıca Viyana’daki Rus gizli servislerinin çalışmaları hakkında da çarpıcı bilgiler verdi: “Araştırması sırasında sabotaj ve cinayet konusunda uzmanlaşmış GRU’nun 29155 numaralı gizli birimini ifşa ederek ün kazandı. GRU’nun 29155 numaralı gizli birimin üst düzey görevlileri şu anda Ukrayna’da konuşlanmış durumda, bu nedenle gizli servis „dışarıdan“ işbirlikçilere güvenmek zorunda: Katiller Polonya gibi „şüpheli olmayan“ ülkelerde işe alınıyor. Hatta ultra-futbol taraftar kulüplerinde bile. Sorun şu: „Onlar iyi çalışmıyor. Ya abartıyorlar ya da yeterince çaba göstermiyorlar.“

Bununla birlikte, Batılı örgütlerde aktif olan Rus gizli ajanlar olan „yasadışılar „ın güçlü programından da bahseden Grozev şu ifadeleri kullandı:  “ Hatta insan hakları örgütlerinde ya da bilim dünyasında da aktifler. Batı bu tehlikeyi onlarca yıldır hafife almıştı.  Ve Şubat ayında bir Rus kampında ölen, şahsen tanıdığı ve şu anda ölümünü araştırdığı aktivist Navalny’den bahsetti. Navalny ölümünden kısa bir süre önce ona bir mektup yazmıştı: Mektupta çocuklarının kendisiyle gurur duymasını umduğunu yazıyordu.“

Christo Grosew ( 20 Mayıs 1969, Plovdiv[2]) Bulgar girişimci ve araştırmacı gazetecidir. 2023 yılından bu yana The Insider’da Araştırma Müdürü olarak görev yapmaktadır ve daha önce Bellingcat’te çalışmıştır. Araştırmacı Gazetecilik kategorisinde 2019Avrupa Basın Ödülü sahibidir.

Grosev 2023 yılına kadar 20 yıl boyunca Viyana’da yaşadı ve burada Rusya hakkındaki ifşaatları nedeniyle polis koruması altındaydı. Şubat 2023’te, Avusturyalı yetkililerin artık güvenliğini garanti edemeyeceklerini söylemeleri üzerine Amerika Birleşik Devletleri’ne taşındığını söyledi

Grosev Bulgaristan’da doğdu. Bulgaristan Amerikan Üniversitesi ’nde ve Viyana’daki IMADEC ‚te okudu ve iletişim çalışmaları, uluslararası hukuk ve ekonomi bölümlerinden mezun oldu. Gazetecilik çalışmalarına öğrencilik yıllarında, o zamanlar hala sosyalist olan memleketi Plovdiv’de radyo muhabiri olarak başlamıştı ve burada sosyalizmin sona ermesinden sonra Bulgaristan’da reklam gelirleriyle finanse edilen ilk özel radyo istasyonunu da açtı.