Çin’in Uygurlara yaptıklarını Kanada’da parlamentosu ‘soykırım’ olarak tanıdı

Kanada Avam Kamarası Çin'in Uygur Türklerine yaptıklarını oybirliğiyle bir soykırım olarak tanıdı. Kanada, ABD'nin ardından Çin'in soykırım işlediğine karar veren ikinci ülke oldu.

TORONTA. 266 vekilin katıldığı ve ret oyu çıkmayan oylamada iktidardaki Liberal Parti büyük oranda çekimser kaldı. Başbakan Justice Trudeau ve çoğu kabine üyesi oylamaya katılmadı. Böylece Kanada, ABD’nin ardından Çin’in soykırım işlediğine karar veren ikinci ülke oldu. Milletvekilleri hükümetten Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne „Çin soykırıma devam ederse 2022 Kış Olimpiyatları’nı Pekin dışında bir yere taşıyın“ çağrısında bulunmasını da talep etti.

Çin ne diyor ?

Çin kendi iç güvenliği  ve barışına karşı  Vahabi Salefi siyasi İslam karışımı özellikle Sudi Arabistan,  Katar ve  Müslüman Kardeşler (IHVAN)  kaynaklı terör örgütlerinin Amerika, İngiltere ve diğer batı ülkeleri tarafından  Çin´in barışını ve düzenini yıkmak amaçlı desteklendiğini  iddia ederek bu etkiyi kırmak istediğini dış dünyaya anlatarak özellikle  Suriye savaşında ve bu tür  DEAŞ’a  ve Al Nusra gibi terör örgütlerine katılan Çin Uygur Türkleri‘ nin katılımının altını çizen propagandası  ile yıllardır dikkat çekiyor.

 

Türkiye’de hükümet nasıl bakıyor ?

Türkiye’de AKP İktidarı bu konuda mesafeli, çekimser ve en üst düzeyde gelişmelere karşı Çin hükümetini uyardığı biliniyor. Tam ne yaptığını ise kimse bilmiyor diyen uzmanlar ,“AKP hükümetinin başı Müslüman Kardeşlere direk sahip çıkması ve Avrupa’da başta Hollanda gibi ülkelerde DEAŞ destek veriyor ithamları  ile dertte.“ demeleri dikkat çekiyor.  Türkiye Cumhuriyeti  AKP’li Başbakan’ı  Binalı  Yıldırım Uygur Türkleri sorunu sorularına,  “Çin’in toprak bütünlüğü bizim için önemli” demişti. Avrupa´da  hepsi olmamakla birlikte cesur bazı Türk Dernekleri temsilcileri Çin Büyükelçilikleri önünde protesto eylemleri yaparak Uygur Türkleri’ne yapılan sistematik işkence ve soykırımı dile getiriyorlar. 

Kanada Başbakanı ne dedi ?

Kanada Başbakan´ı Trudeau Çin’in Sincan bölgesinde Uygurlara karşı eylemlerine soykırım denmemesi gerektiğini, bunun „son derece yüklü bir kavram olduğunu“ söylemiş ve bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerektiğini eklemişti.

Trudeau’nun kabinesinden yalnızca Dışişleri Bakanı Marc Garneau oylama sırasında Avam Kamarası’nda görüntülendi.

Garneau orada yaptığı konuşmada Kanada hükümeti adına çekimser kalacağını söyledi.

Ana muhalefet lideri Erin O’Toole ise bu adımın „bazı ekonomik fırsatları kaçırmaya yol açsa bile insan hakları ve insan onurunun yanında olduklarını net bir şekilde göstermek“ için bu oylamaya ihtiyaç duyulduğunu söyledi.

Bu ay Başbakan Trudeau’ya bir açık mektup yazan O’Toole, BBC World News’in Çin’deki kamplarda sistematik tecavüz, cinsel istismar ve işkence uyguladığını yazmasının ardından Çin’de yasaklanmasına da değinerek Çin’e karşı çıkma çağrısı yapmıştı.

Kanada’nın Çin’le ilişkisi son yıllarda kötüleşti.

Oylamayla ilgili hafta sonu bir açıklama yapan Çin Kanada Büyükelçisi Cong Peivu, bunun „Çin’in iç işlerine karışmak“ anlamına geleceğini söyledi ve ekledi:

„Buna karşı çıkıyoruz çünkü bu gerçekleri yansıtmıyor. Sincan’da soykırıma benzeyen hiçbir şey yaşanmıyor.“

İnsan hakları örgütleri Çin’in son birkaç yılda en az bir milyon Uygur’u „yeniden eğitim kampı“ adı verilen mekanlarda gözaltında tuttuğunu belirtiyor.

BBC daha önce Uygurların zorla çalıştırıldığını gösteren haberler de yapmıştı.

Kanada’da kabul edilen yasa, hükümete bu konuda yapması gerekenlerle ilgili bağlayıcı bir yol haritası vermiyor fakat bu alanda komşusu ABD’yi örnek alması gerektiğini vurguluyor.

Hem Biden yönetiminin Dışişleri Bakanı Anthony Blinken hem de Trump yönetiminin Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Çin’in Uygur Türkleri ve diğer etnik gruplara yaptıklarının bir soykırım olduğunu söylemişti.

Relevante Artikel

Back to top button
Cookie Consent mit Real Cookie Banner