G7 zengin Batı ülkeleri zirvesi, İran’ı suçladı ve İsrail’e hak verdi!
ABD Başkanı Trump, G7 zirvesinden erken ayrılırken İran'ın 10 milyonluk Tahran şehrinin İsrail tarafından bombalanması sırasında boşaltılmasını istemesi dünya kamuoyunda tepki çekti. G7 zirvesinin katılımcıları, İsrail ile İran arasındaki savaşla ilgili ortak bir bildiri üzerinde anlaştılar. Bildiride, nükleer silah sahibi İsrail tarafından saldırıya uğrayan İran'ın “bölgesel istikrarsızlığın ve terörün ana kaynağı” olduğu belirtildi ve bu nedenle ülkenin asla nükleer silaha sahip olmaması gerektiği vurgulandı.
OTTOWA. Pazartesi akşamı (yerel saat) Kanada’da bildirinin üzerinde anlaşmaya varılmasından birkaç saat önce, Beyaz Saray, Trump’ın Washington’a dönmesi gerektiğini açıkladı. Sözcüsü, bunun nedeni olarak “Orta Doğu’daki olayları” gösterdi. Trump, ayrılışının G7’ye bir hakaret olarak anlaşılmasını istemediğini açıkça belirtti. Kananaskis’te “Kalmak isterdim” dedi.
Ancak Washington’a acilen dönmesini gerektiren “önemli meseleler” olduğunu vurguladı, ancak ayrıntılara girmedi. Birkaç saat sonra Trump ve diğer G7 liderleri, beklenmedik bir şekilde İsrail ile İran arasındaki savaşa ilişkin ortak bir bildiri üzerinde anlaştılar.
Ev sahibi Kanada tarafından yayınlanan metinde İran “bölgesel istikrarsızlığın ve terörün ana kaynağı” olarak nitelendiriliyor ve İsrail’in kendini savunma hakkı vurgulanıyor. G7 liderleri ayrıca, İran’ın asla nükleer silaha sahip olamayacağının her zaman açıkça belirtildiğini ifade ediyor.
İran, G7’nin “yasadışı İsrail saldırıları” hakkındaki açıklamasını kınadı.
Tahran, İsrail ile İran arasındaki savaşa ilişkin G7’nin açıklamasını sert bir şekilde kınadı. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Baghai, yaptığı açıklamada, açıklamanın “İsrail’in İran’a yönelik bariz saldırganlığını” ve “barışçıl nükleer altyapımıza yönelik yasadışı saldırıları, yerleşim bölgelerini hedef alan saldırıları ve vatandaşlarımızın öldürülmesini” görmezden geldiğini belirtti. Baghai, İsrail’in İran’a karşı provokasyonsuz bir saldırı savaşı başlattığını da ifade etti. Bu bağlamda, başka bir ülkeye saldırmayı yasaklayan BM Şartı’nın 2(4) maddesine de atıfta bulundu. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, yüzlerce sivilin öldürüldüğünü vurguladı.
G7 Liderlerinin İsrail ve İran Arasındaki Son Gelişmelere
İlişkin Bildirisinin Türkçe tercümesi şöyle, 17 Haziran 2025
„G7 liderleri olarak, Orta Doğu’da barış ve istikrara olan bağlılığımızı yineliyoruz.
Bu bağlamda, İsrail’in kendini savunma hakkını teyit ediyoruz. İsrail’in güvenliğine olan desteğimizi yineliyoruz.
Ayrıca sivillerin korunmasının önemini de teyit ediyoruz.
İran, bölgesel istikrarsızlığın ve terörün başlıca kaynağıdır.
İran’ın asla nükleer silaha sahip olamayacağı konusunda tutarlı ve net bir tutum sergilemiş bulunmaktayız.
İran krizinin çözülmesinin, Gazze’de ateşkes dahil olmak üzere Orta Doğu’daki düşmanlıkların daha geniş çaplı bir şekilde yatışmasına yol açmasını şiddetle talep ediyoruz.
Uluslararası enerji piyasaları üzerindeki etkilerini yakından takip etmeye devam edeceğiz ve piyasa istikrarını korumak için benzer görüşteki ortaklarımızla da koordinasyon içinde olmaya hazırız.“
İran, G7’nin “yasadışı İsrail saldırıları” hakkındaki açıklamasını kınadı.
Tahran, İsrail ile İran arasındaki savaşa ilişkin G7’nin açıklamasını sert bir şekilde kınadı. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Baghai, yaptığı açıklamada, açıklamanın “İsrail’in İran’a yönelik bariz saldırganlığını” ve “barışçıl nükleer altyapımıza yönelik yasadışı saldırıları, yerleşim bölgelerini hedef alan saldırıları ve vatandaşlarımızın öldürülmesini” görmezden geldiğini belirtti. Baghai, İsrail’in İran’a karşı provokasyonsuz bir saldırı savaşı başlattığını da ifade etti. Bu bağlamda, başka bir ülkeye saldırmayı yasaklayan BM Şartı’nın 2(4) maddesine de atıfta bulundu. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, yüzlerce sivilin öldürüldüğünü vurguladı.
Tahran birçok yerde hayalet şehre benziyor
Kısa adı dpa olan Alman basın ajansı, Tahran’dan bir hava raporu yayınladı: İran’ın milyonlarca nüfuslu metropolü, savaşın 5. gününde hayalet şehre benziyor. Albors Dağları’nın eteklerindeki başkentte gerginlik, umutsuzluk ve korku hakim.
Birçok sakin kaçtı – kuzeye, Hazar Denizi’ne, kırsal kesimdeki küçük kasabalara veya sınırlara doğru. Normalde hareketli olan metropolün sokaklarında birçok yerde sessizlik hakim. Süpermarketlerin bir kısmı hala açık, ancak neredeyse boşalmış durumda. Elektrik kesintileri yaşanıyor, su temini kesildi, restoranlar kapalı. 35 derece sıcaklıkta birçok yerde klima çalışmıyor.
Aynı zamanda birçok insan Tahran’da mahsur kalmış durumda ya da kalmaya karar vermiş. “Çoğu daire boş” diyor çarşıda küçük bir dükkan işleten Ramin (34). Ailesini kırsal bölgelere göndermiş. “Ben eve bakmak için kaldım.” Telefonda şöyle diyor: “Garip bir his içindeyim, ne mutlu ne de üzgün. Rejimden memnun değilim, ama savaş da istemiyorum.”
Süpermarket satıcısı Mohammed-Reza (27), savaşa rağmen işe gidiyor. “Sürekli patlama sesleri duyuyorum ama devam etmek zorundayız. Açıkçası işler şu anda daha iyi” diye ekliyor kısa bir kahkaha ile. “Eskiden kimse önceki günün ekmeğini istemiyordu, şimdi dondurulmuş ekmek bile satıyoruz.” Herkese yetecek kadar olması için paketleri paylaştırmaya çalışıyor.
G7 (Group of Seven), yedi ülkenin arasında uluslararası bir birliktir. Grup Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, İtalya, Fransa, Japonya ve Kanada olmak üzere yedi ülkeden oluşmakta olup Avrupa Birliği de G7 içinde temsil edilmektedir. Üye ülkeler net küresel zenginliğin %64’ünü (263 trilyon $) oluşturmaktadırlar. 1975’ten bu yana, grup ekonomik politikaları görüşmek üzere yıllık olarak zirve görüşmelerinde toplanmaktadır; 1987’den beri, G7 Maliye Bakanları bağımsız toplantılarda yılda en az iki ile dört kez toplandılar. ABD Başkanı Trump, G7 zirvesinden erken ayrılırken İran’ın 10 milyonluk Tahran şehrinin İsrail tarafından bombalanması sırasında boşaltılmasını istemesi dünya kamuoyunda tepki çekti. G7 zirvesinin katılımcıları, İsrail ile İran arasındaki savaşla ilgili ortak bir bildiri üzerinde anlaştılar. Bildiride, nükleer silah sahibi İsrail tarafından saldırıya uğrayan İran’ın “bölgesel istikrarsızlığın ve terörün ana kaynağı” olduğu belirtildi ve bu nedenle ülkenin asla nükleer silaha sahip olmaması gerektiği vurgulandı.
İsrail’e doğrudan eleştiri yok
Önde gelen G7 ekonomi güçlerinin grubunun açıklamasında, İsrail’in İran’a yönelik eylemlerine yönelik doğrudan bir eleştiri yer almıyor. Sadece çatışmada sivil halkın korunmasının önemi vurgulanıyor ve İran krizinin çözümünün, Gazze Şeridi’nde ateşkes de dahil olmak üzere, Orta Doğu’daki düşmanlıkların daha kapsamlı bir şekilde azaltılmasına yol açması gerektiği talep ediliyor. Mevcut çatışmanın uluslararası enerji piyasalarına etkisiyle ilgili olarak, bu konunun dikkatle izlenmeye devam edileceği belirtildi. Piyasaların istikrarını sağlamak için benzer görüşteki ortaklarla koordineli önlemler almaya hazır oldukları da ifade edildi.
Trump, ayrılacağını duyurmadan kısa bir süre önce İran’ın başkenti Tahran sakinlerini tahliye çağrısı yapmıştı. Trump, Truth Social platformunda nedenini belirtmeden “Herkes Tahran’ı derhal terk etmelidir” yazmıştı. İran’ın başkenti Tahran’ın nüfusu 10 milyondan fazladır.
X platformunda tam metin açıklamaya bir link yayınlandı:
ABD silahlı kuvvetleri “savunma pozisyonunda”
Trump’ın açıklamalarının ardından Beyaz Saray sözcüsü, ABD’nin Orta Doğu’daki silahlı kuvvetlerinin “savunma pozisyonunda” kaldığını vurguladı. Sözcü, “hiçbir şeyin değişmediğini” belirtti. İran ve İsrail şu anda tarihlerinin en şiddetli askeri çatışmasını yaşıyor. İsrail, cuma gününden bu yana İran’daki hedefleri yoğun askeri güçle saldırıyor, İran ise buna karşılık İsrail’i insansız hava araçları ve füzelerle vuruyor. ABD şu ana kadar bu çatışmaya askeri olarak müdahale etmedi.
Trump, ayrılmasının kesin nedenlerini açıklamadı. Ancak G7 zirvesinin diğer katılımcıları anlayış gösterdi. Zirvenin ev sahibi Kanada Başbakanı Mark Carney, “Eve dönmesi gerektiğini tamamen anlıyorum” dedi. Almanya federal hükümeti de bu görüşe katıldı. Bir sözcü, “Dünya ekonomisi, ticaret ve hammadde güvenliği konularında yoğun ve verimli görüşmelerin ardından, federal hükümet ABD başkanının G7 zirvesinden erken ayrılmasını anlayışla karşılıyor” dedi.
Diğer katılımcılar şaşırdı
Trump’ın ayrılacağının duyurulması, diğer zirve katılımcılarını şaşırttı. Alman hükümet çevrelerinden daha önce, Trump’ın zirvede işbirliği içinde davrandığı, Pazartesi sabahı (yerel saat) yapılan ilk çalışma toplantısında atmosferin “son derece uyumlu” olduğu ve Trump’ın G7 ortaklarına zirvenin sonuna kadar kalacağını ve planlanan zirve programını tamamlayacağını taahhüt ettiği bildirilmişti.
Trump’ın erken ayrılmasıyla, zirveye konuk olarak katılan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile Salı günü yapılması planlanan görüşme gerçekleşmeyecek. Pazartesi günü, Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar konusunda ABD ile diğer G7 ülkeleri arasındaki görüş ayrılıkları açıkça ortaya çıktı. Trump, Avrupalıların istediği yaptırımların sertleştirilmesine şüpheyle yaklaştı: “Yaptırımlar bize çok pahalıya mal oluyor” dedi. (yenivatan.at, AFP)
Kaynaklar>
