Viyana AMS Başkanı Göschl: „Viyana’ya akın eden mülteciler işsizlik oranının artmasına neden oluyor“
Die Presse´de yayınlanan mülakat hem Avusturya'da yaşayan Türkleri hem de Türkiye'deki siyaseti ve insanları ilgilendiriyor.
Viyana. Avusturya İş ve İşçi Bulma Kurumu AMS’in yeni Viyana başkanı Winfried Göschl Die Presse’ye verdiği röportajda, yeni iltica hakkı tanınan kişilerin dörtte üçünün Viyana’ya gelmesini eleştirdi, özellikle batı eyaletlerinde işsizlik sorununun çok daha fazla olduğuna dikkat çekti.
Winfried Göschl (60) 1 Temmuz’dan bu yana Viyana Kamu İstihdam Servisi’nin (AMS) Genel Müdürü olarak görev yapıyor. AMS Avusturya Yönetim Kurulu’na geçen Petra Draxl’ın yerine gelen Göschl, bundan önce AMS Viyana’nın Başkan Yardımcılığı’nı yürütmekteydi.
Die Presse´de yayınlanan, hem Avusturya’da yaşayan Türkleri hem de Türkiye’deki siyaseti ve insanları ilgilendiren mülakatın ayrıntıları ise şöyle:
Die Presse: Geçtiğimiz günlerde Viyana’da işsizlik oranı yüzde 10,2, Avusturya genelinde ise yüzde 5,7 idi. Federal başkentte yanlış giden nedir?
Winfried Göschl: Viyana Avusturya’nın tek büyük şehri, bu nedenle özellikle göç sorunuyla karşı karşıyayız. Göç akını şehirlerde çok güçlü olduğu için, bu sadece Avusturya’da geçerli değil. Bu da işleri çok zorlaştırıyor. Sığınma aşamasında, sığınmacılar federal eyaletler arasında paylaştırılıyor. Ancak sığınmacılar bir karar alır almaz Viyana’ya taşınıyor. Şu anda yeni iltica hakkı tanınan kişilerin yaklaşık dörtte üçü Viyana’ya gidiyor. Bu pek de iyi değil, çünkü işler genellikle batıda. Ve bir kere yerleştikten sonra geri dönüş çok zor oluyor.
Die Presse: Bu, Viyana’daki yüksek işsizliğin ana nedeninin güçlü göç olduğu anlamına mı geliyor?
Winfried Göschl: Genel olarak, güçlü akın sadece mültecileri ve ikincil korumadan yararlananları kapsamamaktadır. Viyana son 30 yılda yarım milyon kişi büyümüştür. Nüfus yüzde 25 oranında artmıştır. Bunun avantajı artık daha genç olmaları. Dezavantajı ise istihdamın nüfus artışına tam olarak ayak uyduramamış olmasıdır.
Die Presse: İnsanlar işgücü piyasasına entegre olmadıktan sonra genç bir nüfus ne işe yarar?
Winfried Göschl: Olay kimsenin çalışmıyor olması değil. Ancak bu yüksek bir entegrasyon çabasıdır. Dil ve yeterlilik sorunları var. Şu anda iltica sistemi aracılığıyla göç edenlerin çoğu muhtemelen uzun süredir Türkiye ve Lübnan’daki kamplarda bulunuyor. Birçoğu okuryazar değil. Onları istihdama kazandırmak uzun bir yol.
Die Presse: Entegrasyon Fonu’na göre, 2022 yılında koruma sağlanan her on sığınmacı ve koruma yararlanıcısından yedisinin okuryazarlık ihtiyacı bulunmaktadır. Nereden başlanacak?
Winfried Göschl: Okuryazarlıkla, en kötü durumda ana dilde. Aksi takdirde, Almanca okuryazarlık da işe yaramıyor. Elbette inanılmaz derecede motive olmuş ve dili hızlı bir şekilde öğrenebilecek insanlar var. Bunlar AMS’nin kalifiye işçi yetiştirme potansiyeli.
Die Presse: Kaç kişiler?
Winfried Göschl: Bunu değerlendirmek zor, çünkü AMS her zaman hemen başaramayanları tutar. Her yıl sözleşmeli mülteci ve koruma yararlanıcısı kategorisinde 8.000 ila 10.000 yeni kişi AMS’ye gelmektedir. Bu sayı sadece 3.500 artıyor, bu da yaklaşık üçte ikisinin istihdam edilebildiği anlamına geliyor. Ya da bir kısmı yoluna devam ediyor da olabilir. Bunu kesin olarak bilmiyoruz.
Die Presse: Çalışma Bakanı Kocher AMS’nin işsizleri daha etkin bir şekilde işe yerleştirmesini istiyor. İşsizler üzerindeki baskı arttırılmalı mı?
Winfried Göschl: Baskı hiç kimsenin işe girmesini sağlamaz. Öte yandan, özellikle makul işler mevcutsa, etkilenenlerin işbirliğini talep etmek gerekir. Makul olması, toplu sözleşmeye göre ödenmesi ve iş kanununa göre temiz olması anlamına gelmektedir. İşte o zaman toplum olarak insanların asgari güvence, işsizlik parası ya da acil yardım aldıklarında bu işleri kabul etmelerini bekleyebiliriz. Çünkü dünyadaki hiçbir toplumda koşulsuz bir temel gelir beklentisi olanların çoğunluk olmadığını düşünüyorum. Çalışabilecek durumda olan birinin çalışmaması, insanların çalışabilecek durumdayken kendi ihtiyaçlarını karşılamaması.
Die Presse: İşler kabul ediliyor mu?
Winfried Göschl: İşsizlik Yasası çok açık: Eğer makul bir işi reddedersem, cezalandırılırım. Herhangi bir takdir hakkı bile yoktur.
Die Presse: Bu yeterince uygulanıyor mu? Şirketler ve AMS yeterince iletişim kuruyor mu?
Winfried Göschl: Kesinlikle hâlâ geliştirilecek yönler var. Zamanında iletişim kurmalısınız. Konuşma 14 gün önce gerçekleşmişse, artık hatırlayamazsınız. Ancak insanların genellikle tekliflere hiç gitmemesi de bir sorun. Ve bu mümkün değil. Görüşmeye gitmemeleri – bu, görüşme sırasında reddedilmekten çok ceza yemenin ana nedenidir.
Die Presse: Bu da yine hala çok az baskı olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır.
Winfried Göschl: Bunun için bir durum var, ancak tüm işleri baskı ile doldurmak da tamamen mümkün olmayacaktır. İnsanları dışarıda bırakırsanız, bunların daha az vasıflı olması daha muhtemeldir. Elbette insanların hastalık izni alması gibi bir sorunumuz da var. Ancak bu konuda yapabileceğimiz çok az şey var. Doktorlar insanları hasta yazmaya devam ettiği sürece hiçbir şeyi değiştiremeyiz.
Die Presse: Daha fazlası olacak mı?
Winfried Göschl: Koronadan sonra bu durum azalıyor, ancak hala mazeretsiz olarak bu tür randevulardan uzak duran yeterince kişi var.
Die Presse: Şirketler çalışan bulamadıklarından yakınıyor. Durum gerçekten o kadar kötü mü? Yoksa şirketler çok mu seçici davranıyor ve sundukları koşullarda insan bulamıyor mu?
Winfried Göschl: Sundukları şartlara göre ya da hayal ettikleri insanlara göre değil. Avusturya’da bir kişinin işine son vermek nispeten kolaydır. Neden sadece denemiyorlar? Bunu tam olarak anlamıyorum. Deneme süresinde birini bir gecede işten çıkarabilirim. Bazıları gelişiyor, bazılarının ilk bakışta göremediğiniz sosyal becerileri var. Gerçekten denedik ama şirketler A2 seviyesinin altındaki insanları almıyor. Bunu anlayamıyorum.
Die Presse: Çalışma Bakanı Kocher işsizlerin marjinal istihdamını geri çekmek istiyor. İyi bir fikir mi?
Winfried Göschl: Yıllardır işsizlik ödeneğine ek olarak geringfügig kayıtla çalışan kişileri yerleştirmeye çalışan bir tesisimiz var. Ayrıca suistimalden şüphelendiğimiz vakalar için de bir hizmetimiz var – sadece geringfügig işler değil, bunun ötesinde işler de yapılıyor. İşsizliğin düşük istihdam nedeniyle uzadığı varsayılabilir. Özellikle düşük vasıflılar için bunun çok cazip bir model olduğunu söylemek gerekir. Tam zamanlı bir iş için alınabilecek ücretin nispeten yüksek bir oranıdır. İşsizlik ödeneği ile birlikte düşünüldüğünde, tam zamanlı bir işe girmiş gibi aynı ücreti alabilirsiniz. Bu tür istihdam ilişkilerinin hala sosyal güvenlik yardımlarına uygun olmasının iyi bir şey olduğunu düşünmüyorum.
Die Presse: İşsizlerin federal eyaletlere yerleştirilmesi hızlandırılacaktır. Şimdiye kadar bu pek işe yaramadı. Başarılı olabilir mi?
Winfried Göschl: Zaten uzun yıllardır çılgınca çabalar sarf ediyoruz çünkü bunun işgücünün de yararına olduğuna inanıyoruz. Başka bir yerde de çalışmış olmaları elbette bir avantajdır, işe yerleştirme şanslarını artırır ve kazanç ve kariyer fırsatlarını yükseltir. Ancak bu, sert tahtaların sürekli delinmesidir. Konaklama sorunu çözülürse daha fazla insanın başka eyaletlere gittiğini göreceğiz.
