Viyana Sınırında 85 Yaşındaki Türk Kadına Vicdansız Engel
Gözleri görmeyen , ayakları tutmayan aile birleşiminden Viyana'da Schengen Vizesi olan 85 yaşında ki Türk vatandaşı kadına Viyana Havalimanı’nda adeta işkence!
Viyana, 7 Eylül 2025 – Avusturya’nın başkenti Viyana’da yaşanan bir sınır kontrol vakası, hem kamuoyunda hem diplomatik çevrelerde ciddi tartışmalara yol açtı. 85 yaşındaki Türk vatandaşı Z. Hanım, geçerli beş yıllık Schengen vizesine rağmen Viyana Havalimanı’nda ülkeye girişine izin verilmeden Türkiye’ye geri gönderildi. Gerekçe olarak “bir yıldır Avusturya’da bulunmamış olması” gösterildi.
Z. Hanım’ın beş çocuğu Avusturya vatandaşı ve Viyana’da yaşıyor. Aile, 50’den fazla Avusturya vatandaşı bireyden oluşan, ekonomik ve sosyal olarak entegre bir topluluk. Z. Hanım, 25 yılı aşkın süredir düzenli olarak çocuklarını ziyaret ediyor, hiçbir sosyal yardım almıyor ve özel sağlık sigortasıyla tamamen çocukları tarafından destekleniyor. Ancak bugün, ciddi görme kaybı ve yürüme güçlüğü olan yaşlı kadın, yanında refakatçi olmadan İstanbul’a gönderildi. İstanbul’da kendisini karşılayacak kimse yok ve Kayseri’ye tek başına aktarma yapmak zorunda kaldı. Bavulu ise Viyana’da kaldı.
Bu olay üzerine Viyana merkezli Türk Kültür Topluluğu (TKG), Avusturya Dışişleri Bakanlığı’na resmi bir mektup göndererek durumu “ağır bir insani ihlal” olarak nitelendirdi. Mektupta, olayın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. ve 8. maddelerine aykırı olduğu vurgulandı: Kimse insanlık dışı veya aşağılayıcı muameleye tabi tutulamaz; herkesin özel ve aile hayatına saygı gösterilmelidir.
Aile derinden sarsılmış ve büyük bir şaşkınlık içinde!
Bugün, 7 Eylül 2025 tarihinde, TK1884 sefer sayılı uçuşla 85 yaşındaki bir kadın İstanbul’a geri gönderildi. İstanbul’da onu bekleyen kimse yok. Önemli ölçüde yürüme zorluğu ve görme güçlüğü çekmesine rağmen tek başına Kayseri’ye gitmek zorunda bırakıldı.
50’den fazla Avusturya vatandaşı aile üyesinden oluşan tüm aile, onlarca yıldır Viyana’da yaşamış, topluma entegre olmuş ve ekonomik olarak sağlam bir konumda bulunuyor. Aile, bu karardan derin üzüntü duyuyor. Aile ile hiçbir akrabalık ya da mali ilişki içinde olmayan dernek, olayı ileri yaştaki bir Türk vatandaşı kadına karşı insani temel ilkelerin ağır bir ihlali olarak değerlendiriyor.
Söz konusu kadın tamamen görme engelli ve hareket kabiliyeti kısıtlıdır. Buna rağmen bugün saat 10.40’ta Viyana Havalimanı Polisi tarafından refakatsiz olarak İstanbul’a uçuruldu. İstanbul’da ne bir yakını ne de bakımını üstlenecek bir kişi mevcut. Kadının çocukları ise 50 yılı aşkın süredir Viyana’da yaşıyor ve aslen Kayserilidir.
Yasal Dayanaklar ve Ayrımcılık İddiası
TKG, özellikle uzun süreli D tipi vizelerde bir yıllık yurtdışında bulunmanın ülkeye giriş için geçerli bir engel oluşturmadığını belirtiyor. Bu vizeler, aile birleşimi kapsamında düzenli giriş-çıkış hakkı tanır. Dolayısıyla, Z. Hanım’a uygulanan muamelenin orantısız, keyfi ve hukuk dışı olduğu ifade ediliyor.
Mektupta şu çarpıcı soru yer alıyor: Bu kadına yöneltilen gerçek suçlama nedir – Türk vatandaşı olması dışında? Tüm şartlar sağlanmışken ülkeye girişin engellenmesi, Türk vatandaşlarına yönelik sistematik bir ayrımcılık izlenimi yaratıyor. Bu durum, yalnızca Avusturya Anayasası’na değil, uluslararası insan hakları standartlarına da aykırı.
TKG’den tepki AB-Türkiye Vize Düzenlemesiyle Çelişki
Olay, 15 Temmuz 2025’te yürürlüğe giren yeni AB-Türkiye vize düzenlemesiyle de açıkça çelişiyor. Bu düzenleme, geçmişte vize kurallarına uyan “iyi niyetli yolculara” uzun süreli Schengen vizeleri verilmesini kolaylaştırmayı amaçlıyor. Z. Hanım gibi düzenli seyahat eden ve hiçbir risk oluşturmayan kişilerin bu kapsamda korunması gerekirken, mevcut uygulama bu hakları ihlal ediyor.
Dışişleri Bakanlığı’na Açık Çağrı
TKG, Avusturya Dışişleri Bakanlığı’na gönderdiği mektupta şu sorulara açık yanıt talep ediyor:
• Son yıllarda geçerli vizesi olmasına rağmen Avusturya havaalanlarında kaç Türk vatandaşı geri çevrildi?
• Bu uygulamalar, AB ile Türkiye arasında varılan anlaşmalara aykırı mı?
• Eğer hak ihlalleri tespit edilirse, Avusturya bu mağduriyetleri nasıl telafi etmeyi planlıyor?
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 3. maddesi uyarınca hiçbir kimse işkenceye, insanlık dışı veya aşağılayıcı muamele veya cezaya tabi tutulamaz. Fiziksel bütünlüğünü tehlikeye atan koşullar altında ve uygun bakım sağlanmaksızın güçsüz, görme engelli ve hareket kısıtlılığı bulunan bir kadının zorla geri gönderilmesi, bu maddeye aykırı bir uygulama olarak değerlendirilebilir.
Ayrıca, İdari Usuller Kanunu (AVG) açısından orantılılık ilkesine ve özellikle aile bağları, insani gerekçeler ile AİHS’nin 8. maddesinde güvence altına alınan özel ve aile hayatına saygı hakkı bakımından Avusturya Yabancılar Hukuku’nun (FPG §§ 9 ve devamı) ilkelerine uyulup uyulmadığı sorgulanmalıdır.
Bu nedenle olayın acilen incelenmesini ve aşağıdaki hususlarla ilgili bir görüş bildirilmesini talep ediyoruz:
• Bu zorla geri gönderme işlemi sonucunda Z.C. adlı kadının maruz kaldığı sağlık risklerinin sorumluluğu kimdedir?
• Geri uçuş ve gerekli bakım masraflarını kim karşılayacaktır?
• Özellikle başvuranın sağlık durumu ve aile bağları ve 2029 tarihe kadar geçerli olan aile birle‚iminden dogan Schengen Vizesi göz önünde bulundurularak bu kararın dayandırıldığı hukuki esaslar nelerdir?
Hukukun ve Vicdanın Sınavı
TKG açıklamasında son olarak şunların altını çizdi : “ 85 yaşındaki Z. Hanım’ın yaşadığı olay, sadece bireysel bir mağduriyet değil; Avusturya’nın sınır politikalarının insan haklarıyla ne kadar uyumlu olduğunu sorgulatan bir örnek. 85 yaşındaki bir kadının ailesini ziyaret etme hakkı, bürokratik keyfiyetin ve ayrımcı uygulamaların kurbanı olmamalı. Kamuoyu, bu olayın şeffaf biçimde soruşturulmasını ve benzer vakaların önlenmesini talep ediyor.Avusturya’nın bu çağrıya vereceği yanıt, sadece bir kadının kaderini değil, Avrupa’nın değerler sistemine olan bağlılığını da ortaya koyacak“. (yenivatan.at)
Kaynak:
Türkische Kulturgemeinde in Österreich (TKG)
