Viyana’daki 20 Rus gayrimenkulü, Ukrayna´nın mahkeme kararıyla satılabilecek mi?

 VİYANA. Viyana’daki 20 Rus gayrimenkulü, Ukrayna’nın devlet gaz şirketi Naftogaz lehine zorla satışa çıkarılma sürecine girdi. Bu satıştan elde edilecek gelir, doğrudan Ukrayna’ya aktarılacak. Ukrayna’nın gaz şirketi Naftogaz, Rusya’dan tazminat talep etme hakkını kullanarak, bu süreçte önemli bir adım atmışa benziyor.v  Viyana’daki Innere(Stadt Bölge Mahkemesi Birinci Viyana İlçe Mahkemesi) , Naftogaz’ın icra talebini onaylamış olsa da, dava henüz kesin bir sonuca ulaşmış durumda değil. Mahkeme kararlarının Rusya’ya tebliğ edilmesi gerekmekte ve bu aşamada Rusya’nın zorla satışa itiraz etme hakkı bulunmaktadır.

Bu durumun arka planında, 2014 yılında Rusya’nın Kırım’ı yasadışı bir şekilde ilhak etmesi yatmaktadır. O tarihten bu yana Ukrayna, Rusya’dan tazminat talep etme sürecini başlatmış ve bu talep, Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi tarafından 2023 yılında haklı bulunmuştur. Bu karar, Ukrayna’nın uluslararası hukuk çerçevesinde haklarını savunma çabalarının bir parçası olarak öne çıkmaktadır. Viyana’daki gayrimenkullerin, bu tazminatın sadece küçük bir kısmını karşılayacağı belirtilmektedir; Naftogaz, bu gayrimenkullerin toplam değerinin 120 milyon avro olduğunu ifade etmektedir. Naftogaz yetkilileri, „Benzer davalar başka ülkelerde de devam ediyor. Er ya da geç Rusya her şeyin bedelini ödeyecek“ şeklinde bir açıklama yapmıştır.

Açık artırma süreci, Viyana’daki gayrimenkullerin satışında önemli bir aşama olarak öne çıkmaktadır. Kırım, sadece stratejik coğrafi konumu nedeniyle değil, aynı zamanda bölgedeki zengin gaz yatakları nedeniyle de büyük bir öneme sahiptir. Naftogaz, Kırım’da doğal gaz endüstrisinin lider aktörü olduğunu vurgulayarak, Rusya’nın ilhak sonrası Naftogaz’a ait mülkiyetleri, gaz çıkarma izinlerini, altyapıyı, boru hatları işletme haklarını ve 675 milyon metreküp depolanmış gazı haksız yere el koyduğunu belirtmiştir.

Naftogaz, Lahey’deki tahkim sürecini Ekim 2016’da başlatmış ve 2023’teki kararın ardından Rusya, tazminat ödemeyi reddetmiştir. Bu durum üzerine Naftogaz, Rusya’nın mal varlıklarının bulunduğu ülkelerde tahkim kararının uygulanması için uluslararası icra takibi başlatmıştır. Bu ülkeler arasında Avusturya da yer almaktadır. Viyana İç Şehir Bölge Mahkemesi, bir yandan icra edilebilirlik beyanı verirken, diğer yandan icra izni de vermiştir. Ancak, gayrimenkullerin açık artırmaya çıkarılmadan önce, Rusya Federasyonu’nun itirazda bulunma imkanı bulunmaktadır. Moskova’nın, devlet varlıklarının diplomatik dokunulmazlığa sahip olduğu ve bu nedenle el konulamayacağı gerekçesiyle itirazda bulunması muhtemeldir.

Özellikle 2022’de Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından, Avrupa Birliği ve diğer G7 ülkelerinde Batı ülkelerindeki Rus varlıklarının nasıl ele alınacağı konusunda tartışmalar hız kazanmıştır. Sonuç olarak, yaptırım uygulanan Rusların yatları, villaları ve şirketleri birçok yerde hızlı bir şekilde dondurulmuştur. Bu süreçte, birçok villa harabe hale gelmiş ve Rus Merkez Bankası’nın varlıkları da tartışmalara yol açmıştır. Rus Merkez Bankası’nın dünya genelinde dondurulan yaklaşık 260 milyar avrodan 183 milyar avrosunun AB’de bulunduğu ve bunların saklanmasından Euroclear finansal saklama kuruluşunun sorumlu olduğu belirtilmektedir.

AB’nin, Ukrayna’nın savunma mücadelesinde elde ettiği faiz gelirlerini savunma amaçlı kullanacağı ve silah satın alacağı da oldukça çabuk anlaşılmıştır. 2024 yılında bu rakamın 1,55 milyar avro, Mart 2025’te ise 2 milyar avroya ulaşması beklenmektedir. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 2024 yılında yaptığı bir açıklamada, “Kremlin’in parası için, Ukrayna ve tüm Avrupa’yı daha güvenli bir yer haline getirmekten daha iyi bir sembol ve daha iyi bir kullanım olamaz” demiştir.

Ancak, varlıklara nasıl erişileceği konusunda görüş ayrılıkları devam etmektedir. Polonya ve Fransa, AB içinde bu fikri desteklerken; Almanya, başlangıçtaki şüpheciliğinin ardından daha açık bir tavır sergilemiştir. AB’den ayrılan İngiltere ise bu fikri desteklemektedir. Kremlin’in olası bir ateşkes veya barış anlaşmasını ihlal etmesi durumunda, Paris’in Rus varlıklarını müzakere koz olarak kullanmak için lobi yaptığı iddia edilmektedir.

Bu arada, Rusya, Kırım, Luhansk ve Donetsk’te yasadışı olarak ilhak ettiği ve işgal ettiği topraklarda, Rusya’ya “düşmanca” davranan kişilerin Ukrayna’daki varlıklarını sürekli olarak açık artırmada satmaktadır. Bu şekilde, 2025 yılının Temmuz ayı sonuna kadar 28 milyon ABD doları gelir elde edilmesi hedeflenmektedir. Sadece Kırım’da 100’den fazla bina satılmıştır ve yıl sonuna kadar 300 bina daha satılması planlanmaktadır. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky’nin ailesine ait Yalta’daki bir daire de açık artırmada satılmıştır. Resmi olarak bu daire, Rus medyasının iddia ettiği gibi değil, eşi Olena Zelenska’ya aitti. Gayrimenkulün satışı yaklaşık 400.000 avro gelir getirmiştir, ancak bu rakam beklenenin altında kalmıştı. (yenivatan.at)