5 Batı ülkesinden 2 İsrailli bakana görülmemiş yaptırım!

İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Smotrich ve Ben Gvir’in seyahat yasağına tabi tutulacağı ve mal varlıklarının dondurulacağı belirtildi. Bu kararın, adı geçen bakanların Filistinlilere karşı şiddeti teşvik eden söylem ve eylemlerine bir yanıt olduğu vurgulandı. Özellikle Batı Şeria’daki gerilimin tırmanmasında bu tür kışkırtıcı ifadelerin önemli bir rol oynadığı biliniyor.

İngiltere, Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda ve Norveç, Batı Şeria’da Filistinlilere karşı nefreti kışkırttığı için İsrail’in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’e karşı yaptırım kararı aldıklarını açıkladı.

İngiltere, Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda ve Norveç dışişleri bakanları, ortak açıklama yaparak İsrailli bakanlar için yaptırım kararı aldıklarını duyurdu.

CNN haberi şöyle verdi

Birleşik Krallık, Kanada ve diğer müttefikler Salı günü, İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria ve Gazze’deki eylemlerine yönelik Batı’nın artan kınamalarıyla birlikte, “Filistinlilere karşı şiddeti kışkırtmak” suçlamasıyla iki sert çizgideki İsrail bakanına yaptırım uygulayacaklarını açıkladı.

İngiltere hükümeti, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in seyahat yasağı ve mal varlıklarının dondurulmasıyla karşı karşıya kalacağını duyurdu.

Ben Gvir ve Smotrich, Başbakan Benjamin Netanyahu’nun kırılgan koalisyon hükümetini ayakta tutmaya yardımcı olan aşırı sağcı siyasi partilerin liderleri.  Her iki isim de işgal altındaki Batı Şeria hakkında yaptıkları kışkırtıcı açıklamalar ve Gazze’deki savaşa ilişkin tutumları nedeniyle eleştirilere maruz kalmıştı.

Beş ülkenin dışişleri bakanlarının ortak açıklamasına göre, yaptırımlar Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda, Norveç ve Birleşik Krallık tarafından ortaklaşa uygulanacak.

Ortak açıklamada, “İsrailliler ve Filistinliler için güvenlik ve haysiyeti garanti altına almanın ve bölgede uzun vadeli istikrarı sağlamanın tek yolu olan iki devletli çözüme kararlılıkla bağlıyız, ancak bu çözüm aşırılıkçı Yahudi yerleşimcilerin şiddeti ve yerleşimlerin genişlemesi nedeniyle tehlike altındadır.  İsrailli Bakanlar Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotrich, aşırılıkçı şiddeti ve Filistinlilerin insan haklarının ciddi şekilde ihlal edilmesini kışkırttı. Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini ve yeni İsrail yerleşimlerinin kurulmasını savunan aşırılıkçı söylemler korkunç ve tehlikelidir” denildi. “Bu konuda İsrail hükümetiyle kapsamlı görüşmeler yaptık, ancak şiddet eylemcileri cesaretlendirilerek ve cezasız kalarak eylemlerine devam ediyor.” ” denildi.

ABD ile politikada bir kopuşu temsil ediyor

Beş Batılı ülke tarafından uygulanan yaptırımlar, ABD ile politikada bir kopuşu temsil ediyor. Avrupa ve İngiliz Milletler Topluluğu müttefikleri Netanyahu hükümetine giderek daha fazla baskı uygularken, Trump yönetimi ABD-İsrail ittifakını defalarca teyit etti. ABD de Gazze’deki çatışmanın sona ermesi çağrısında bulundu, ancak geçen hafta ABD, Gazze’de kalıcı ateşkes talep eden BM Güvenlik Konseyi kararını veto etti.

Yaptırımlar Batı Şeria ile ilgili olsa da, Batılı müttefiklerin ortak açıklamasında “elbette bu, Gazze’deki felaketten ayrı olarak değerlendirilemez. Temel yardımların engellenmesi de dahil olmak üzere sivillerin çektiği büyük acılardan dehşete düşmeye devam ediyoruz” ifadesi yer aldı.

2 Haziran’da Gazze’nin merkezindeki Nuseirat’ta bir dağıtım noktasında yiyecek bekleyen Filistinli bir kız çocuğu. İsrail, Gazze’deki insani kriz nedeniyle giderek artan kınamalara maruz kalıyor.

İki İsrailli Bakan Smotrich ve Ben Gvir, Filistinliler ve uluslararası toplumun büyük çoğunluğunun gelecekteki Filistin devletinin bir parçası olarak gördüğü Batı Şeria’daki yerleşim yerlerinde yaşıyor.

Her iki bakan da Salı öğleden sonra seyahat yasakları ve mali yaptırımlara meydan okurcasına tepki gösterdi, gündemlerini sürdüreceklerini vaat etti ve İngiltere’yi, İngiliz mandası altındaki Filistin’e Yahudi göçüne uyguladığı kolonyal dönem kısıtlamalarını tekrarladığı için suçladı.

Yahudi Gücü Partisi lideri Ben Gvir, “yaptırımlar beni korkutmuyor” diyerek, “Ülkemiz ve halkımız için hareket etmeye devam edeceğim, hareket etmeye devam edeceğim ve insani yardımın Hamas’a ulaşmamasını sağlayacağım” diye ekledi.

Salı günü işgal altındaki Batı Şeria’da yeni Yahudi yerleşim yeri Mitzpe Ziv’in açılışında konuşan Smotrich, “İngiltere’nin Filistin devletinin kurulmasını engellediğim için bana yaptırım uygulamaya karar verdiğini duydum. Bundan daha iyi bir zamanlama olamazdı” dedi.

İsrail Ulusal Dini Parti-Dini Siyonizm’in lideri Smotrich, “İngiltere, vatanımızın beşiğini yerleşime açmamızı bir kez engellemeye çalıştı, bunu bir daha izin vermeyeceğiz. Tanrı’nın yardımıyla, inşa etmeye devam etmeye kararlıyız” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, hükümetin “bu kabul edilemez karara yanıtını belirlemek için” önümüzdeki hafta başında “özel bir toplantı” düzenleyeceğini söyledi.

Saar, “Seçilmiş temsilcilerin ve hükümet üyelerinin bu tür bir önlemeye maruz kalması skandal” dedi.

Bu arada İngiltere, Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda ve Norveç dışişleri bakanları yaptıkları açıklamada, “Bugün açıklanan önlemler, İsrail’in güvenliğine olan sarsılmaz desteğimizden sapma değildir ve 7 Ekim’de Hamas tarafından gerçekleştirilen korkunç terör saldırılarını kınamaya devam ediyoruz. Bugünkü önlemler, bizim görüşümüze göre İsrail’in kendi güvenliğini ve dünyadaki konumunu zedeleyen kişilere yöneliktir” dediler.

Ben Gvir, Gazze’deki ateşkesi protesto etmek için Ocak ayında Netanyahu hükümetinden istifa etmiş, ancak İsrail’in Mart ayında savaşa geri dönmesi üzerine hükümete yeniden katılmıştı. Filistinlilerin Gazze’den çıkarılması için defalarca çağrıda bulunan Gvir, daha önce İsrail’in “Gazzelilerin dünyanın çeşitli ülkelerine gönüllü göçünü teşvik etmesi” gerektiğini söylemişti.

Maliye bakanı olarak İsrail güvenlik kabinesinde yer alan ve Netanyahu üzerinde önemli bir etkiye sahip olan Smotrich, daha önce İsrail’in işgal ettiği Batı Şeria’daki yerleşim yerlerinin resmi olarak ilhak edilmesi çağrısında bulunmuştu. Mayıs ayında, Gazze’de zaferin, bölgenin “yok edilmesi” ve sivillerin şeridin güneyindeki “insani bölgeye” taşınması veya üçüncü ülkelere gitmesi olacağını söyledi.

Geçen ay, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Smotrich’in Gazze’nin olası yıkımı ve temizlenmesi hakkındaki yorumlarını sert bir şekilde eleştirdi ve İngiliz milletvekillerine şunları söyledi: “Bu aşırılıkçılıktır. Tehlikelidir. İğrençtir. Canavarca bir şeydir ve bunu en güçlü şekilde kınıyorum.”

O sırada İngiltere, İsrail ile ticaret görüşmelerini askıya aldı ve Batı Şeria’daki yerleşimcilere yaptırımlar uyguladı, ancak aşırı sağcı İsrailli bakana yaptırım uygulamaktan vazgeçti.

Açıklamada, Filistinlileri evlerinden çıkarma, saldırganlık ve insan hakları ihlalleri yönünde yapılmış aşırıcı söylemlerin kışkırttığı yerleşimci şiddetinin iki devletli çözümü baltaladığına işaret edildi.

Filistinlilerin topraklarını gasbeden İsraillilerin çok sayıda Filistinli sivilin ölümüne neden olduğu ve toplulukları yerlerinden ettiği vurgulanan açıklamada, „Biz, İsrailli ve Filistinliler için güvenlik ve onuru, bölge için uzun vadeli istikrarı sağlayacak iki devletli çözüme bağlı olmayı sürdürüyoruz. Ancak bu durum, aşırılık yanlısı yerleşimci şiddeti ve yerleşimleri genişletmeyle tehlikeye atılıyor.“ ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, Ben-Gvir ve Smotrich’in aşırılık yanlısı yerleşimci şiddetini kışkırttığına ve Filistinlilerin insan haklarının ihlal edilmesine neden oldukları belirtildi.

Aşırılık yanlısı söylemler neticesinde Filistinlilerin yerinden edilmesinin ve Batı Şeria’da gasbedilmiş Filistin topraklarına yeni İsrail yerleşimlerinin kurulmasının tehlikeli bir girişim olduğuna işaret edilen açıklamada şunlar kaydedildi: „Bu eylemler kabul edilemez. İsrail hükümetiyle bu konuda geniş kapsamlı bir temas kurduk yine de şiddet olaylarının failleri eylemlerini dokunulmazlık ve cesaretle sürdürdü. Bu nedenle sorumlulara hesap sormak için bir adım atıyoruz. İsrail hükümeti, uluslararası hukuktan kaynaklanan sorumluluklarını yerine getirmelidir. Biz de yayılmacı, şiddet ve aşırılık yanlısı eylemlere karşı anlamlı adımlar atması çağrısı yapıyoruz.“

İki İsrailli bakanın İsrail’in güvenlik ve dünyadaki pozisyonunu da tehlikeye attığını belirten 5 imzacı ülkenin açıklamasında, „Hala, İsrail halkıyla ortak değerlerimiz, onların geleceği ve güvenliği temelinde güçlü bir ilişki kurmak istiyoruz.“ değerlendirmesinde bulunuldu.

Açıklamada, bugün alınan yaptırım kararlarının Batı Şeria’daki eylemlere odaklandığı belirtilirken Gazze’de yaşananlardan ayrı tutulmaması gerektiği de kaydedildi.

Gazze ve Batı Şeria’daki Filistinlilerin yerlerinden edilmemesi gerektiği vurgulanan açıklamada, Filistin topraklarının daraltılmamasının önemine işaret edildi.

Acil bir ateşkes, esirlerin salıverilmesi ve Gazze’ye insani yardımların girişine izin verilmesi çağrısı yapılan açıklamada, Hamas tarafından yönetilmeyen bir Gazze ve iki devletli çözüm için siyasi bir yol haritası gerektiği bildirildi.

Yaptırımlara ilişkin detaylar

İngiltere Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Ben-Gvir ve Smotrich’e uygulanacak yaptırımlara ilişkin detaylar paylaşıldı.

İki bakanın Filistinli sivillere yönelik devam eden kışkırtmaları nedeniyle uygulanan yaptırımların hemen yürürlüğe girdiği belirtilen açıklamada, „İngiltere, kamuya açık ya da özel görüşmelerde (İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu hükümetini gelecekteki Filistin devletini baltalayan yasa dışı yerleşim yerlerini genişletmemeye, yerleşimci şiddetini bastırmaya ve iki bakanın kışkırtıcı aşırılık yanlısı ifadelerini kınamaya çağırdı.“ değerlendirmesi yer aldı.

Açıklamada, Smotrich ve Ben-Gvir’in Batı Şeria’daki Filistinlilere yönelik saldırganlık ve şiddet eylemlerini teşvik etmek, zalimce, insanlık dışı, aşağılayıcı muamele ve cezaya maruz kalmama hakkını ihlal eden faaliyetlerde bulunmak, bunlara katılmak, teşvik etmek ve desteklemekten sorumlu olduğu belirtildi.

Ben-Gvir ve Smotrich’e yönelik mal varlıklarını dondurma, seyahat yasağı, şirket yöneticisi, kurucusu olmama ya da şirket tanıtımına katılma yasağı yaptırımlarının uygulanacağı açıklandı.

İsrail yaptırıma yanıt verileceğini açıkladı

Öte yandan, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, İngiltere’nin Smotrich ve Ben-Gvir hakkında aldığı yaptırım kararına yanıt vereceklerini açıkladı.

Bakan Saar, Zambiya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Mulambo Haimbe ile yaptığı ortak basın açıklamasında, İngiltere’nin aşırı sağcı bakanlar Smotrich ve Ben-Gvir’in Filistinlilerin topraklarını gasbeden İsraillilere yönelik yaptırımlara dahil edilmesi kararı hakkında bilgilendirildiklerini söyledi.

İsrail Başbakanı Netanyahu’yu bu konuda bilgilendirdiğini ve yaptırım kararına verilecek yanıtı değerlendireceklerini dile getiren Saar, gelecek haftanın başında bu konuda özel bir kabine toplantısı yapacaklarını açıkladı.

Saar, İsrailli bakanlara yönelik yaptırım kararının „çirkin“ olduğunu savundu.

İsrailli aşırı sağcı bakanlardan, kendileri hakkında yaptırım kararı alan ülkelere tepki

İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, X hesaplarından yaptıkları paylaşımda kararı eleştirdi.

Smotrich, işgal altındaki Batı Şeria’nın güneyinde el-Halil’de Filistinlilerin topraklarını gasbederek kurulan ve „Mitzpe Ziv“ ismi verilen yeni Yahudi yerleşim biriminin açılışına katıldığını aktardı.

„Mitzpe Ziv’in açılışındayken İngiltere’nin Filistin devletinin kurulmasını engellediğim için bana yaptırım uygulama kararı aldığını duydum.“ ifadesini kullanan Smotrich, haberi çok iyi bir zamanlama ile aldığını öne sürdü.

Smotrich, işgal altındaki Filistin topraklarının kendilerine ait olduğunu savunarak, „İngiltere vatanımızın beşiğine yerleşmemizi bir kez engellemeye çalıştı ve bunu bir kez daha yapmasına izin vermeyeceğiz.“ iddiasında bulundu.

Diğer bir aşırı sağcı bakan Ben-Gvir de, Avrupa ülkelerinin Yahudileri kendi tebası olarak gördüğünü savunarak „Firavun’u aştık (İngiltere Başbakanı Keir) Starmer Duvarı’nı da aşacağız.“ dedi.

Öte yandan, daha önce karara tepki gösteren İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar da X hesabından bir paylaşım yaparak „İsrail için İngiliz Mandası 1948’de sonra erdi ve bir daha asla geri dönmeyecek“ ifadesini kullandı.

Gazze’de kalıcı ateşkese yanaşmadığı için müzakerelerin başarısız olmasına yol açan tarafın İsrail olduğu bilinmesine karşın Saar, söz konusu kararın Hamas’ın tutumunu sertleştirerek anlaşmanın önünün kapanmasına neden olacağını iddia etti.

Saar, İsrail hükümetinde kararların kolektif olarak alındığını ve iki bakan hakkında alınan kararın „çirkin ve kabul edilemez“ olduğunu savunarak bu karara verecekleri yanıtı kabine toplantısında ele alacaklarını yineledi.