Avrupa’dan Beyaz Saray skandalına tepkiler: “Özgür dünyanın yeni bir lidere ihtiyacı var”

BRÜKSEL. ABD Başkanı Donald Trump ile Ukraynalı mevkidaşı Volodymyr Zelenskyi arasında Beyaz Saray’da yaşanan  skandal hararetli görüşmenin ardından Avrupalı üst düzey siyasetçiler Ukrayna’ya destek sözü verdi ve Zelenskyi’ye arka çıktı. Polonya Başbakanı Donald Tusk, X kısa mesaj servisinde Zelenskiy ve Ukrayna halkına hitaben “Yalnız değilsiniz” diye yazdı. İtalya Hükümet Başkanı Giorgia Meloni ABD ile acil bir zirve toplantısı önerdi.

Meloni’ye göre ABD, Avrupa devletleri ve müttefikleri arasında yapılacak bir zirvede “Ukrayna başta olmak üzere günümüzün başlıca sorunlarıyla nasıl başa çıkılacağı” açıkça tartışılmalıdır. Ukrayna’nın açık bir destekçisi olan ve aynı zamanda Trump ile iyi bir ilişkisi bulunan sağcı milliyetçi Meloni, transatlantik birlik çağrısında bulunarak: “Batı’daki her bölünme hepimizi zayıflatır ve medeniyetimizin çöküşünü isteyenlerin işine yarar.” dedi.

Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna ülkesinin Ukrayna’ya desteğinin “sarsılmaz” olduğunu açıkladı. Barışın önündeki tek engel Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in saldırı savaşını sürdürme kararıdır diyen Tsahkna , „Eğer Rusya savaşmayı bırakırsa, artık savaş olmayacak. Eğer Ukrayna savaşmayı bırakırsa, Ukrayna diye bir şey kalmayacak. Avrupa şimdi harekete geçmelidir.“ dedi.

AB Başkanı Von der Leyen: “Asla yalnız değilsiniz”

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Ukrayna ile dayanışma içinde olduğunu ifade ederek, “Güçlü olun, cesur olun, korkusuz olun. Asla yalnız değilsiniz, sevgili Başkan Zelenskiy. Adil ve kalıcı bir barış için sizinle birlikte çalışmaya devam edeceğiz.” dedi.

Bu arada AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, ABD’nin Batı dünyasındaki öncü rolünü sorguladı. Kallas çevrimiçi ağlarda “Bugün özgür dünyanın yeni bir lidere ihtiyacı olduğu açıkça ortaya çıkmıştır” diye yazdı. Kallas ayrıca Avrupalıların Rusya’nın saldırısı altındaki Ukrayna’ya desteğini de yineledi.

Avusturya’nın geçici Şansölye ve Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg (ÖVP) X’te şu açıklamayı yaptı: “Rusya saldırgan taraftır ve biz Ukrayna’nın kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışa olan bağlılığını paylaşıyoruz!” Halefi olarak atanan Beate Meinl-Reisinger (NEOS) ise,  “Adil ve kalıcı bir barış için Ukrayna’nın yanındayız. Avrupa artık birbirine yaklaşmalı ve birlikte hareket etmelidir.  dedi. Trump aşağılık bir fail-kurban dönüşü yapıyor,” diyen  Avusturya Yeşiller federal sözcüsü Werner Kogler Bluesky’de paylaşımda bulundu. Avusturya’da Alman AfD’nin kardeş partisi FPÖ lideri Herbert Kickl ise “yıllardır savaş çığırtkanlığına karşı yaptığı uyarıların ve Ukrayna savaşı da dahil olmak üzere barış çağrılarının” doğrulandığını gördü.

Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre, “Bugün Beyaz Saray’dan gördüklerimiz ciddi ve cesaret kırıcı. Trump’ın Zelensky’yi Üçüncü Dünya Savaşı ile oynamakla suçlaması son derece yakışıksızdı. Norveç Ukrayna’nın yanındadır. Umarız Trump yönetimi de Ukrayna’da adil ve kalıcı bir barışın önemini anlar.” dedi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Beyaz Saray’daki skandalın ardından Cuma akşamı yaptığı açıklamada Rusya’nın savaşta saldırgan, Ukrayna halkının ise saldırılan taraf olduğunu söyledi. Üç yıl önce Ukrayna’ya yardım etmek ve Rusya’ya yaptırım uygulamak doğruydu ve bunu yapmaya devam etmeliyiz. Elysée Sarayı’na göre daha sonra Selensky ile telefonda da görüşen Macron, başından beri savaşda kurban olanlar saygı duymamız gerektiğini vurguladı. Görüşmenin içeriği henüz bilinmiyor ama  Financial Times Zelensky’nin NATO Başkanı Mark Rutte ile de telefonda görüştüğünü bildirdi.

Almanya Başbakanı Olaf Scholz da Ukrayna’ya Almanya’nın desteği konusunda güvence verdi. “Hiç kimse barışı Ukrayna vatandaşlarından daha fazla isteyemez! Bu nedenle kalıcı ve adil bir barışa giden yolu bulmak için birlikte çalışıyoruz. Ukrayna Almanya’ya ve Avrupa’ya güvenebilir.” dedi.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock sosyal medyada şunları yazdı: “Ukrayna yalnız değildir. Almanya, Avrupalı müttefiklerimizle birlikte Ukrayna’nın yanında ve Rus saldırganlığına karşı durmaktadır. Ukrayna Almanya’nın, Avrupa’nın ve ötesinin tereddütsüz desteğine güvenebilir” dedi.

Seçim zaferinin ardından Scholz’un yerine Şansölye olması muhtemel olan CDU lideri Friedrich Merz de Selensky’ye dayanışma sözü verdi. Merz X’te İngilizce olarak kaleme aldığı mesajında “Sevgili Volodymyr Zelensky, iyi günde de zor günde de Ukrayna’nın yanındayız. Bu korkunç savaşta saldırgan ile kurbanı asla birbirine karıştırmamalıyız.” dedi.

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de Ukrayna’ya ülkesinin dayanışması konusunda güvence verdi. X’te “Ukrayna, İspanya sizin yanınızda duruyor” diye yazdı.

Amerikanlı Demokratlardan Schumer: “Trump Putin’in kirli işlerini yapıyor”

Muhalefetteki Demokratlardan üst düzey bir ABD’li siyasetçi, Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance’i Rusya Devlet Başkanı Putin’in “kirli işlerini” yapmakla suçladı. Senato’daki Demokratların lideri Chuck Schumer, çevrimiçi ağlarda yaptığı açıklamada, “Trump ve Vance Putin’in kirli işlerini yapıyor. Senato Demokratları özgürlük ve demokrasi için mücadele etmekten asla vazgeçmeyecektir” dedi.

Selenskyj merakla beklenen ziyareti için Cuma günü Beyaz Saray’a gelmişti. Oval Ofis’teki karşılama sırasında Trump’ın Selensky’den “taviz” talep ettiği ve onu “nankörlükle” suçladığı hararetli bir söz alışverişi yaşandı. Selensky daha sonra Beyaz Saray’dan erken ayrıldı.

Ancak Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı Kirill Dmitriev’in Cuma günü X online servisinde yazdığı gibi, üst düzey bir Rus temsilci Beyaz Saray’daki gerilimi “tarihi” olarak nitelendirdi. Dmitriev, 18 Şubat’ta Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Rusya ile ABD arasında yapılan görüşmelerde Rus müzakerecilerden biriydi.

Eski Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev Zelenskiy ile ilgili olarak “Trump ilk kez kokain palyaçosuna gerçeği söyledi. Medvedev  Telegram’da , „Trump, Zelenskiy’nin yüzüne gerçeği söylemiş ve Üçüncü Dünya Savaşı ile oynadığını açıklamıştı. Ve nankör domuz, domuz ahırının sahiplerinden iyi bir tokat yedi. Bu faydalı oldu. Ancak bu yeterli değil. Her şeyden önce Ukrayna’ya askeri yardım artık durdurulmalıdır.“ diye yazdı.

Orbán Trump’a teşekkür etti

Skandalın ardından Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, ABD Başkanı Trump’a “barışa” olan bağlılığı için teşekkür etti. Orbán X’te “Güçlü adamlar barış yapar, zayıf adamlar savaş açar” diye yazdı. “Bugün Başkan Donald Trump cesurca barış için ayağa kalktı. Birçokları için hazmetmesi zor olsa da,” diye devam eden Orban sözlerini şöyle tamamladı: ”Teşekkürler Sayın Başkan!”

Ukrayna’dan üst düzey siyasetçiler de Başkan Zelenskiy’e desteklerini gösterişli bir şekilde ifade ettiler. Başbakan Denys Shmyhal kısa mesaj servisi X’e yaptığı açıklamada Zelenskyi’nin haklı olduğunu söyledi: “Garantiler olmadan barış mümkün değil.”

Parlamento Başkanı Ruslan Stefanchuk ise şunları söyledi: “HİÇ KİMSENİN Rusya’nın bu savaşta saldırgan, Ukrayna’nın ise saldırganlığın kurbanı olduğunu unutmaya hakkı yoktur.” Zelenskiy’nin özel kalem müdürü Andriy Yermak ise Başkan’ı şu sözlerle savundu: @Zelenskiy Ukrayna için, adil ve kalıcı bir barış isteyen herkes için mücadele ediyor. Kahraman halkımızın çıkarlarını temsil eden başkanı destekliyorum. Her durumda. Nokta.” Yermak gibi Beyaz Saray’da bulunan Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha da X’te yaptığı bir paylaşımda Zelenskiy’i destekledi. Zelenskiy “doğru olanı savunacak cesarete ve güce sahip”.( yenivatan.at, AFP, APA)