Avusturya’da başörtüsü yasağı yeniden yasalaştı
Avusturya Parlamentosu, ilkokullarda başörtüsü yasağını yeniden kabul etti. 2019’da Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen önceki düzenlemeden daha kapsamlı olan yeni yasa, 2026’dan itibaren yürürlüğe girecek. Yaklaşık 12.000 kız öğrenciyi etkileyecek olan uygulama, ihlallerde 150 ila 800 Euro arasında ceza öngörüyor.
VİYANA, 202.11.2025-Beş yıl önce iptal edilen yasa, yalnızca İslam’a odaklandığı ve devletin dinsel tarafsızlık ilkesine aykırı bulunduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından reddedilmişti. Yeni düzenlemede ise anayasal uygunluk sağlanabilmesi için eleştiri noktaları taslağa yeniden işlendi. Hükümet, bu kez yasağın kalıcı olmasını hedefliyor.
ÖVP–SPÖ–NEOS koalisyonunun Eğitim Bakanı Christoph Wiederkehr, düzenlemeyi “başarılı bir uzlaşı” olarak tanımladı. Koalisyon ortakları, yasa tasarısının ayrıntılarını ve uygulanma takvimini kamuoyuyla paylaştı. Şubat 2026’da bilgilendirme süreci başlayacak; yaptırımlar ise 2026/27 eğitim yılında devreye girecek.
Uyum Bakanı Claudia Plakolm, NEOS Meclis Grup Başkanı Yannick Shetty ve SPÖ Devlet Sekreteri Jörg Leichtfried ile birlikte düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu. Plakolm, “On bir yaşındaki bir kız çocuğunun başörtüsü takması bir kontrol ve baskı sembolüdür; bu değişmeyecek” ifadeleriyle yasağın gerekçesini vurguladı. Aynı açıklamada, “Başörtüsü bir baskı sembolüdür ve öyle kalacaktır” diyerek tutumunu yineledi.
Yasa kapsamında yapılan değişiklikler arasında yaş sınırı da yer alıyor. Daha önce sekizinci sınıfa kadar geçerli olması planlanan düzenleme, artık 14 yaşını doldurmamış kız öğrenciler için geçerli olacak. Ayrıca örtücü kıyafetlerin tanımı netleştirildi; İslami geleneklere göre başı örten giysiler yasa kapsamına alındı.
Yeni yasa Aralık 2025’te Ulusal Meclis’te basit kanun olarak kabul edilecek. Anayasa Mahkemesi’nin olası iptal riskine karşı daha önce anayasa düzeyinde bir düzenleme önerilmişti; ancak SPÖ bu öneriye karşı çıktı. Hükümet ortakları, değerlendirme sürecinde tüm itirazları dikkate aldıklarını ve bunların önemli bir kısmını metne işlediklerini belirtti. Bu şekilde bulunmuş çözümün tüm taraflar için uygulanabilir olduğu ifade edildi.
Yasanın uygulanma süreci şu şekilde işleyecek: Şubat 2026’da bilgilendirme dönemi başlayacak, 2026/27 eğitim yılında ise yaptırımlar devreye girecek. Ceza miktarı 150 ila 800 Euro arasında olacak ve yalnızca bilgilendirme görüşmelerinden sonra tekrar eden ihlallerde uygulanacak. Yasa sadece okul içinde geçerli olacak; okul dışı etkinlikler, örneğin kayak kursları, kapsam dışında bırakıldı.
Siyasi gerekçeler arasında çocukların başörtüsü takmasının sosyal izolasyon, düşük özgüven ve mobbing riskini artırdığı savunuluyor. Ayrıca sosyal medya etkisinin, aile baskısının yerini yeni bir kontrol mekanizması olarak aldığı belirtiliyor. SPÖ’den Jörg Leichtfried, zorla başörtüsü takmanın erken yaşta cinsel kimlik baskısı yarattığını ifade etti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avusturya Anayasa Mahkemesi, dini özgürlüklere müdahalenin ancak makul gerekçelerle mümkün olabileceğini vurguluyor. Bu bağlamda yeni yasa, önceki iptal kararının gerekçelerini dikkate alarak daha geniş bir toplumsal ve hukuki zemine oturtulmuş görünüyor. (yenivatan.at)
