AB Brüksel’den Musk’a tokat

BRÜKSEL, 05.12.2025-Yeni ABD güvenlik doktrini, Birliğe karşı açık bir düşmanlıkla şekilleniyor. Bu arada AB, dijital hizmetler yasası uyarınca Elon Musk’ın haber platformuna ilk cezayı verdi. Bu iki olay arasında doğrudan bağlantı yok, ancak Avrupa ile Başkan Donald Trump yönetimindeki ABD arasındaki derin uçurumu ortaya koyuyor. Cuma günü Avrupa Komisyonu, AB dijital hizmetler yasasını (DSA) ihlal ettiği gerekçesiyle ilk cezayı verdi. Ceza, dünyanın en zengin adamı ve Trump’ın politikalarının destekçisi Elon Musk’ın kısa mesaj platformu X’e verildi. X, AB’ye 120 milyon euro para cezası ödemek zorunda.

Medeniyetin yok edilmesi

Beyaz Saray, yeni Ulusal Güvenlik Stratejisini açıkladı. Strateji, AB’ye ve birçok Avrupa hükümetine karşı, Trumpçı ideologların polemiklerinde görülen düşmanlık dilini içeriyor. Avrupa’nın “ekonomik çöküşünün” ve “medeniyetin yok olma riskiyle gölgelendiği” vurgulanıyor. Yeni sağın “Büyük Değişim” komplo teorisi de metinde yer alıyor: “Bazı NATO ülkelerinde nüfusun birkaç on yıl içinde çoğunlukla Avrupalı olmayanlardan oluşması olasıdır.” Mevcut eğilimler devam ederse, 20 yıl içinde kıta tanınmaz hale gelebilir.

İfade özgürlüğü ve siyasi müdahaleler

Stratejiye göre, Avrupa’daki çöküşün suçlusu AB ve diğer ulusötesi kuruluşların siyasi özgürlüğü baltalayan faaliyetleri, göç politikaları, ifade özgürlüğünün sansürlenmesi, siyasi muhalefetin bastırılması ve düşük doğum oranlarıdır. ABD ise Avrupa pazarına ekonomik olarak ihtiyaç duyuyor. Beyaz Saray, Avrupa demokrasilerine müdahale çağrısı yapıyor: “Amerika, Avrupa’daki siyasi müttefiklerini bu ruhun yeniden doğuşunu teşvik etmeye çağırıyor ve vatansever Avrupa partilerinin artan etkisi gerçekten de büyük bir iyimserlik yaratıyor.” ABD diplomasisi, Avrupa içinde AB’ye karşı direnişi teşvik etmeye devam etmeli, ama pazar erişimi ve Amerikan şirketlerine adil muamele sağlanmalı.

Mavi tikler ve yanıltıcı doğrulama

X, 2022’de Musk tarafından satın alındı. Komisyonun 120 milyon euroluk cezası üç temel ihlale dayanıyor. İlk ihlal, mavi onay işaretlerinin doğrulama sembolü olmaktan çıkarılması ve herkesin ücret karşılığı alabilmesi. Bu, sahte ve manipülatif hesapların öne çıkmasına yol açtı. DSA’nın 25. maddesi ihlal edildi ve ceza 45 milyon euro.

Reklam arşivi tutulmuyor

İkinci ihlal, platformun kullanıcılarına gösterilen çevrimiçi reklamların yeterli bir arşivini tutmaması. DSA’nın 39. maddesine göre bu zorunlu. X bu yükümlülüğü yerine getirmediği için 35 milyon euro ceza aldı.

Araştırmacılar engelleniyor

Üçüncü ihlal, araştırmacılara sistemik riskleri inceleme için gerekli verilere erişim hakkının verilmemesi. DSA’nın 40. maddesine göre zorunlu olan bu yükümlülük yerine getirilmedi ve X 40 milyon euro ceza aldı.

İki yıllık soruşturma ve Trump etkisi

Soruşturma yaklaşık iki yıl sürdü. Komisyon, süreci yavaşlatmakla Trump’ı kızdırmamak istedi. Musk’ın Trump’a yakınlığı bilinen bir gerçek.

Uygun ceza

Cuma günü cezanın miktarı eleştirildi. Musk’ın serveti göz önüne alındığında ceza hafif bulundu. DSA, şirketin küresel cirosunun yüzde 6’sına kadar para cezası öngörüyor. X borsadan çekildiği için mali veriler net değil, ama sınır aşılmamış durumda. Komisyon yetkilileri: “Ceza, şirketin büyüklüğüne değil, ihlalin ciddiyetine göre belirlendi. Mavi tik ihlali için 45 milyon euro, X’in AB gelirleriyle orantılıdır.”

ABD hükümeti tepki gösterdi

ABD hükümeti cezadan önce öfkesini dile getirdi. Başkan Yardımcısı J.D. Vance, X üzerinden AB’yi Amerikan şirketlerine “saçma saldırılar” yapmakla suçladı ve tepki gösterdi.( yenivatan.at, Presse)