Netanyahu ve Hamas ileri gelenleri hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi başsavcısı tutuklama emri istedi!
Uluslararası Ceza Mahkemesi ICC'nin başsavcısı Karim Khan Pazartesi günü yaptığı açıklamada mahkemenin hem Hamas hem de İsrail'in üst düzey liderleri için tutuklama emri çıkardığını açıkladı. Son karar hakim ve yargıçların.
Kısa adı Türkçe UCM olan olan (International Criminal Court ICC) Uluslararası Ceza Mahkemesi başsavcısı İsrail Başbakanı Netanyani ve Hamas liderleri hakkında tutuklama emri çıkardığını bildirdi.İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, diğer hususların yanı sıra, bir savaş yöntemi olarak sivillerin aç bırakılmasından sorumlu olmakla suçlanıyor. Gazze Şeridi’ndeki Hamas lideri Yahya al-Sinwar ve İsrail Savunma Bakanı Joav Gallant için de tutuklama emri talep edildi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Gazze Şeridi’ndeki terör örgütü Hamas’ın lideri Yahya el-Sinvar için tutuklama emri talep etti. Bu karar Pazartesi günü Lahey’deki mahkeme tarafından duyuruldu. Başsavcı Karim Khan Gazze savaşı sırasında işlenen suçları kovuşturuyor.
Khan, İsrail Savunma Bakanı Joav Gallant, Sinwar’ın yardımcısı Mohammed Deif ve Hamas’ın dışişleri şefi İsmail Haniya hakkında da tutuklama emri çıkartılmasını istiyor. Açıklamaya göre savcı, Hamas liderlerini “imha” suçunun yanı sıra cinayet, rehin alma, tecavüz ve işkence gibi insanlığa karşı suçlarla itham ediyor.
Karar UCM yargıçlarına ait
Başbakan Netanyahu ve Savunma Bakanı Gallant, diğer hususların yanı sıra, bir savaş yöntemi olarak sivillerin aç bırakılmasından, keyfi öldürmelerden ve sivilleri hedef alan saldırılardan sorumlu olmakla suçlanıyor. UCM yargıçlarının şimdi talep edilen uluslararası tutuklama emirlerinin çıkarılıp çıkarılmayacağına karar vermesi gerekiyor. İsrail hükümeti kısa bir süre önce olası kovuşturmaya ilişkin endişelerini dile getirmişti.
Savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten tutuklama emri
Mahkemenin başsavcısı Karim Khan Pazartesi günü CNN’den Christiane Amanpour’a verdiği özel mülakatta, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin 7 Ekim’de İsrail’e yapılan saldırılar ve ardından Gazze’de yaşanan savaş nedeniyle Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu hakkında savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekten tutuklama emri çıkarılmasını istediğini söyledi.
Khan, UCM’nin İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın yanı sıra Hamas’ın diğer iki üst düzey lideri – El Kasım Tugayları’nın lideri ve daha çok Muhammed Deif olarak bilinen Muhammed Diab İbrahim el Masri ve Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye – hakkında da yakalama emri istediğini söyledi.
İsrailli siyasetçiler hakkında çıkarılan yakalama emri, UCM’nin ABD’nin yakın müttefiklerinden birinin üst düzey liderini ilk kez hedef alması anlamına geliyor. Bu karar Netanyahu’yu, UCM’nin Moskova’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaş nedeniyle hakkında tutuklama emri çıkardığı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile aynı kefeye koyuyor.
UCM hakim ve yargıçlarından oluşan bir heyet şimdi Khan’ın tutuklama emri için yaptığı başvuruyu değerlendirecek. Khan, Sinwar, Haniyeh ve al-Masri’ye yönelik suçlamaların “imha, cinayet, rehin alma, tecavüz ve gözaltında cinsel saldırı” içerdiğini söyledi.
Başsavcı Khan: “Hiç kimse hukukun üstünde değildir.”
Amanpour’a konuşan Khan, “7 Ekim’de insanlar yatak odalarından, evlerinden, İsrail’in farklı kibbutzimlerinden koparıldıklarında dünya şok oldu. insanlar çok büyük acılar çekti.” dedi.
Başsavcı Khan gazeteci Amanpour’a Netanyahu ve Gallant’a yöneltilen suçlamalar arasında, “İmhaya neden olmak, insani yardım malzemelerinin engellenmesi de dahil olmak üzere bir savaş yöntemi olarak açlığa neden olmak, çatışmalarda kasıtlı olarak sivilleri hedef almak” olduğunu söyledi.
Geçtiğimiz ay UCM başsavcısının bu yönde bir hareket tarzını değerlendirdiğine dair haberler ortaya çıktığında Netanyahu, İsrailli üst düzey hükümet ve askeri yetkililere yönelik herhangi bir UCM tutuklama emrinin “tarihi boyutlarda bir rezalet olacağını” ve İsrail’in “tüm hukuk ihlallerini titizlikle soruşturan bağımsız bir hukuk sistemine sahip olduğunu” söyledi.
Amanpour’un Netanyahu tarafından yapılan yorumlarla ilgili sorusu üzerine Khan şunları söyledi: “Hiç kimse hukukun üstünde değildir.”
İsrail’in UCM ile aynı fikirde olmaması halinde, “yargı yetkisine itirazlarına rağmen, mahkemenin yargıçları önünde itirazda bulunmakta özgürler ve ben de onlara bunu yapmalarını tavsiye ediyorum” dedi.
İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri UCM’ye üye değildir. Ancak UCM, Filistinli liderlerin 2015 yılında mahkemenin kuruluş ilkelerine bağlı kalmayı resmen kabul etmelerinin ardından Gazze, Doğu Kudüs ve Batı Şeria üzerinde yargı yetkisine sahip olduğunu iddia ediyor.
Tutuklama emri çıkarılıp çıkarılmayacağına karar verecek bir yargıçlar heyeti önünde dinlenecek olan başvurular, Hamas lideri Yahya Sinwar, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas’ın diğer iki önde gelen ismi olan El Kasım Tugayları lideri Muhammed Deif ve Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’ye yöneliktir.
Savcı Khan, “İsrail Başbakanı Netanyahu’nun savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçlar konusunda cezai sorumluluk taşıdığına inanmak için makul gerekçeler” olduğunu ve Pazartesi gününe kadar başvuruda bulunulacağını söyledi. Bu durum Gallant için de geçerliydi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Gazze Şeridi’ndeki terör örgütü Hamas’ın lideri Yahya el-Sinvar için tutuklama emri talep etti. Bu karar Pazartesi günü Lahey’deki mahkeme tarafından duyuruldu. Başsavcı Karim Khan Gazze savaşı sırasında işlenen suçları kovuşturuyor.
Khan, İsrail Savunma Bakanı Joav Gallant, Sinwar’ın yardımcısı Mohammed Deif ve Hamas’ın dışişleri şefi İsmail Haniya hakkında da tutuklama emri çıkartılmasını istiyor. Açıklamaya göre savcı, Hamas liderlerini “imha” suçunun yanı sıra cinayet, rehin alma, tecavüz ve işkence gibi insanlığa karşı suçlarla itham ediyor.
Karar UCM yargıçlarına ait
Başbakan Netanyahu ve Savunma Bakanı Gallant, diğer hususların yanı sıra, bir savaş yöntemi olarak sivillerin aç bırakılmasından, keyfi öldürmelerden ve sivilleri hedef alan saldırılardan sorumlu olmakla suçlanıyor. UCM yargıçlarının şimdi talep edilen uluslararası tutuklama emirlerinin çıkarılıp çıkarılmayacağına karar vermesi gerekiyor. İsrail hükümeti kısa bir süre önce olası kovuşturmaya ilişkin endişelerini dile getirmişti.
Silah tedarikçileri üzerinde artan baskı
Mahkemenin tutuklama emri başvurusu hakkında karar vermesi için birkaç ay geçmesi gerekebilir. Yasal olarak yürürlüğe girer girmez, Avusturya da dahil olmak üzere mahkemenin 124 üyesinin tamamı, aranan kişileri kendi topraklarındaysa tutuklamak ve iade etmekle yükümlüdür.
Ancak Mahkeme’nin hakkında tutuklama emri çıkardığı bir devlet başkanının son vakası, yasanın uygulanmasının sınırları olduğunu gösteriyor: Mart 2023’ten bu yana Ukrayna’da ciddi savaş suçları işlediği gerekçesiyle hakkında yakalama kararı bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin halen serbest. Tutuklama emirleri yerine getirilmediği sürece yargılama yapılamaz.
Ancak Netanyahu ve Gallant hakkındaki tutuklama kararlarının Gazze’deki savaş üzerinde doğrudan sonuçları olabilir. İsrail’e savunma bileşenleri tedarik eden devletler, bu teslimatları durdurmaları için muhtemelen daha fazla iç ve dış baskı altına gireceklerdir – ne de olsa silahların suç amaçlı kullanıldığından şüphelenilmektedir ve bu durum muhtemelen yakında resmi olarak teyit edilecektir.
“Tarihi boyutlarda bir suç”
İsrail’de üst düzey devlet ve ordu temsilcilerine yönelik tutuklama kararları bekleniyordu ancak sonuçta sadece Netanyahu ve Gallant gibi siyasetçiler bu durumdan etkilendi. Yine de öfke büyük ve tüm siyasi kampları kapsıyor. Savaş kabinesinde bakan olan ve Başbakan Benjamin Netanyahu’nun en büyük rakibi Benny Gantz hızlı ve sert bir tepki verdi. Gantz, Lahey’deki başsavcının talebinin “nesiller boyu hatırlanacak tarihi boyutlarda bir suç” olduğunu söyledi. Muhalefet lideri Yair Lapid tutuklama kararlarını “siyasi bir başarısızlık” olarak nitelendirdi ve ABD’yi başsavcının kararını kınamaya çağırdı.
Avusturya Şansölyesi Karl Nehammer (ÖVP) de kararı eleştirdi. “UCM’nin bağımsızlığına saygı duyuyoruz. İlan edilmiş hedefi İsrail devletini yok etmek olan terör örgütü Hamas’ın liderlerinden, bu devletin demokratik yollarla seçilmiş temsilcileriyle aynı nefeste bahsedilmesi anlaşılır gibi değil,” diye yazdı Nehammer X on Whit Monday’de.
Netanyahu ve Gallant’tan henüz bir açıklama gelmedi. Rehine Aileleri Forumu’ndan eleştirel bir tepki geldi. Eski rehineler, kaçırılanların yakınları ve onların mücadele arkadaşlarından oluşan aktivist platform Hamas komutanlarına yönelik tutuklama kararlarını memnuniyetle karşıladı. Forumdan yapılan açıklamada “Ancak İsrail liderliğinin Hamas teröristleriyle aynı kefeye konulmasından rahatsızlık duyuyoruz” denildi.
